Thời gian gần đây, tình trạng mạo danh và lấy cắp thông tin cá nhân trên mạng xã hội, đặc biệt là của những người trẻ tuổi đang ở xa gia đình, đã trở nên phổ biến. Các đối tượng thường chọn những nạn nhân ít có khả năng kiểm tra trực tiếp với gia đình hoặc đang sống ở nước ngoài, dễ bị “nhận diện nhầm” qua Facebook.
Các đối tượng lừa đảo thường bắt đầu bằng cách thu thập hình ảnh và thông tin công khai của một người trên mạng xã hội. Sau đó, chúng sẽ lập một tài khoản Facebook ảo với tên và ảnh đại diện giống hệt với người thật. Kịch bản lừa đảo bắt đầu khi đối tượng từ tài khoản Facebook ảo chủ động kết bạn và nhắn tin cho người thân, bạn bè của nạn nhân. Nội dung tin nhắn thường rất cấp bách và tạo ra sự hoảng loạn, chẳng hạn như “Hiện tại mình đang bị bắt cóc ở nước ngoài” hoặc “Nếu mình hỏi vay tiền, xin thông tin là do mình bị ép”. Chúng còn nhắn nhiều lần với các câu từ thân mật, gần gũi nhằm tạo thêm sự tin tưởng, khiến người thân mất bình tĩnh và dễ làm theo yêu cầu.
Các chuyên gia an ninh mạng đã đưa ra lời cảnh báo rằng người dùng tuyệt đối không nên chuyển tiền hoặc chia sẻ thông tin quan trọng khi nhận được yêu cầu từ tài khoản Facebook lạ, dù mang tên hoặc ảnh quen thuộc. Để phòng tránh, người dùng nên kiểm tra kỹ thông tin tài khoản liên lạc, bao gồm thời gian tạo tài khoản, lịch sử bài đăng, cách xưng hô và nội dung trao đổi. Chủ động gọi điện xác minh qua số điện thoại cũ, hỏi bạn bè hoặc đồng nghiệp của người bị mạo danh để xác thực tình hình trước khi thực hiện bất kỳ yêu cầu nào.
Khi nhận được các tin nhắn có nội dung bất thường như bị bắt cóc, bị ép chuyển tiền, người thân cần bình tĩnh, không làm theo ngay mà báo cho cơ quan chức năng, công an khu vực để được hướng dẫn, hỗ trợ kiểm tra. Mới đây, Công an tỉnh Quảng Ninh đã thông tin về một vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng, trong đó các đối tượng đã mạo danh một người phụ nữ để lừa đảo gia đình chị N.T.L.
Không chỉ ở Việt Nam, tình trạng lừa đảo qua mạng cũng đang trở thành vấn đề ở các nước khác. Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao cũng cho biết Đại sứ quán Việt Nam tại Campuchia đã đề nghị chính quyền địa phương đảm bảo điều kiện sinh hoạt cho 140 công dân Việt Nam và phối hợp hoàn tất thủ tục xác minh nhân thân ban đầu.
Bên cạnh đó, các chuyên gia an ninh mạng cũng cảnh báo về việc Google Gemini for Workspace có thể bị hacker khai thác để tạo ra các bản tóm tắt email trông hợp pháp nhằm dẫn người dùng đến các trang lừa đảo. Điều này cho thấy sự đa dạng và phức tạp của các thủ đoạn lừa đảo trên mạng, đòi hỏi người dùng phải luôn cảnh giác và có kiến thức để bảo vệ mình.
