Nền kinh tế toàn cầu hiện đang trải qua một giai đoạn bất ổn chưa từng có dưới tác động của chính sách thuế quan do Mỹ áp dụng. Kể từ khi bước vào nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Trump đã tạo ra những biến động lớn trong nền kinh tế toàn cầu với những đe dọa về thuế quan mạnh tay đối với các quốc gia trên thế giới. Mục tiêu chính mà ông Trump nhắm tới là Trung Quốc, cùng với các nước khác mà Mỹ nghi ngờ là đang trung chuyển hàng hóa của Trung Quốc trước khi xuất khẩu sang Mỹ. Mức thuế quan áp dụng cho Trung Quốc và các nước liên quan đang ở mức rất cao.
Trước những áp lực từ trong nước, ông Trump đã buộc phải hoãn áp dụng thuế quan đối với hàng hóa của Trung Quốc để tiến hành các cuộc đàm phán tại Geneva. Tuy nhiên, sự bất ổn trong chính sách kinh tế của Mỹ đã dẫn đến việc các nhà đầu tư không còn xem Mỹ là một điểm đến an toàn cho các khoản đầu tư của họ. Điều này đã gây ra những thay đổi đáng kể trong dòng vốn đầu tư toàn cầu do chính sách thuế quan của Mỹ và các xung đột địa chính trị trên toàn cầu.
Đối với Việt Nam, một quốc gia có nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào các yếu tố bên ngoài như đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và xuất khẩu, việc ứng phó với những tác động tiêu cực từ bên ngoài là hết sức cần thiết. Mức thuế quan mà ông Trump tuyên bố đối với Việt Nam được xem là tương đối thuận lợi so với các nước khác ở châu Á, nhưng vẫn cần phải chờ đợi và chuẩn bị cho những rủi ro tiềm ẩn có thể xảy ra trong tương lai.
Các doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động loại bỏ những rủi ro, ngay cả khi phải chịu chi phí cao hơn. Chẳng hạn, để giảm thiểu rủi ro liên quan đến nguồn gốc xuất xứ, các doanh nghiệp trong ngành dệt may Việt Nam có thể chủ động tìm kiếm nguồn nguyên liệu thay thế, mặc dù chi phí có thể cao hơn. Dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu có thể phải được điều chỉnh lại theo hướng thu hẹp hơn. Theo dự báo của OECD, tăng trưởng GDP toàn cầu trong năm 2025 sẽ chỉ đạt 2,9%, thấp hơn so với mức 3,3% của năm 2024. Khả năng nền kinh tế toàn cầu rơi vào suy thoái đang ngày càng tăng cao.
Trước những bất ổn trong nền kinh tế toàn cầu, việc Việt Nam và các quốc gia khác cần làm là theo dõi sát sao các diễn biến kinh tế và chính trị, đồng thời chủ động xây dựng các kế hoạch ứng phó phù hợp. Việc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, tăng cường năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững là những hướng đi quan trọng cho các doanh nghiệp và nền kinh tế.
Một chiến lược quan trọng khác là tăng cường hợp tác quốc tế và xây dựng các mối quan hệ kinh tế đa dạng. Việt Nam có thể tận dụng các cơ hội từ các thỏa thuận thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam đã tham gia để mở rộng thị trường xuất khẩu và tăng cường khả năng cạnh tranh.
Cuối cùng, việc đầu tư vào giáo dục và đào tạo, đặc biệt là đào tạo về kỹ năng và công nghệ, sẽ giúp Việt Nam phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, sẵn sàng thích nghi với những thay đổi trong bối cảnh kinh tế toàn cầu.
