Cảnh Báo Về Thủ Đoạn ‘Bắt Cóc Online’ Nhắm Vào Học Sinh, Sinh Viên

Ngày 28/7, Bộ Công an đã phát đi cảnh báo về một hình thức lừa đảo mới, được gọi là ‘bắt cóc online’, một phương thức được cho là khá tinh vi và nguy hiểm. Theo đó, các đối tượng lừa đảo có thể khiến nạn nhân bị khống chế, điều khiển như trong một vụ bắt cóc thật sự, mặc dù không có sự tiếp xúc trực tiếp.

Đối tượng mà thủ đoạn này nhắm vào chủ yếu là các học sinh, sinh viên và những người trẻ nhẹ dạ, cả tin. Bộ Công an cho biết, vào ngày 26/7, Công an xã Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh, đã ngăn chặn thành công một vụ lừa đảo với thủ đoạn ‘bắt cóc, tống tiền online’. Vụ việc liên quan đến một thiếu niên bị một nhóm người lạ gọi điện thông báo đang bị bắt cóc và yêu cầu gia đình chuyển khoản 250 triệu đồng để chuộc người.

Công an xã Thạch Hà đã nhanh chóng vào cuộc, phối hợp với các đơn vị khác để xác minh và tìm thấy cháu N, người bị lừa đảo, tại một khách sạn trên địa bàn. Cháu N cho biết đã bị một nhóm đối tượng gọi điện, tự xưng là công an và cáo buộc cháu liên quan đến đường dây rửa tiền. Các đối tượng yêu cầu cháu giữ bí mật, không thông báo với ai và thuê phòng khách sạn để ‘hợp tác điều tra’.

Bộ Công an phân tích, thủ đoạn lừa đảo này được dàn dựng bài bản qua 3 giai đoạn: gọi điện cho nạn nhân, tự xưng là cán bộ công an và đưa ra cáo buộc bịa đặt; tạo tâm lý hoảng loạn và yêu cầu giữ bí mật; ép nạn nhân rời khỏi nơi ở và cắt đứt liên lạc. Sau đó, các đối tượng sẽ dựng kịch bản giả và yêu cầu chuyển tiền.

Trước những thủ đoạn lừa đảo tinh vi này, Bộ Công an khuyến cáo học sinh, sinh viên và phụ huynh cần cảnh giác, tuyên truyền cho người thân và bạn bè về phương thức, thủ đoạn của loại tội phạm này. Cơ quan công an sẽ trực tiếp gửi giấy mời, giấy triệu tập hoặc gửi qua công an địa phương, không làm việc qua điện thoại và không yêu cầu chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng.

Người dân cần báo ngay cho cơ quan công an khi phát hiện các trường hợp có dấu hiệu lừa đảo. Quý vị có thể liên hệ với Bộ Công an hoặc cổng thông tin 12345 để được hỗ trợ và tư vấn.

Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, vai trò của người có ảnh hưởng (KOL) trên môi trường số ngày càng trở nên quan trọng. Không chỉ đơn thuần là những người lan tỏa thông tin, KOL còn đóng vai trò là nguồn cảm hứng và cầu nối giữa các cộng đồng. Tuy nhiên, để đảm bảo hoạt động của KOL diễn ra một cách hiệu quả và có trách nhiệm, việc thiết lập cơ chế quản lý phù hợp là điều cần thiết.

Tại tọa đàm ‘Kiến tạo niềm tin số’ do Hiệp hội An ninh mạng quốc gia tổ chức vào ngày 28/7 vừa qua, các chuyên gia đã có một cuộc thảo luận sâu về vai trò và trách nhiệm của KOL trong thời đại số. Theo nhận định của các chuyên gia, tại nhiều quốc gia, KOL không chỉ là một công cụ marketing đơn thuần mà đã trở thành biểu tượng của ‘sức mạnh mềm’, có khả năng ảnh hưởng lớn đến xã hội.

Vai trò của KOL không thể tách rời trách nhiệm của họ. Một mặt, KOL cần được tạo điều kiện để phát huy tối đa sức ảnh hưởng tích cực, thúc đẩy sự phát triển về kinh tế, văn hóa và truyền thông. Mặt khác, cần có các cơ chế quản lý phù hợp để định hướng hành vi, tăng cường trách nhiệm xã hội và ngăn chặn những hệ lụy tiêu cực từ nội dung sai lệch.

Thực trạng hiện nay cho thấy có không ít KOL đã lợi dụng sức ảnh hưởng của mình để lan truyền thông tin sai lệch, cổ súy cho những nội dung độc hại, sai sự thật hoặc quảng cáo sản phẩm kém chất lượng. Đặc biệt, trong môi trường số, chỉ một phát ngôn thiếu kiểm chứng hoặc một nội dung lệch chuẩn cũng có thể gây ra tác động tiêu cực không nhỏ đến cộng đồng và xã hội.

Chính phủ nhiều nước đã xây dựng các khuôn khổ pháp lý và chính sách khuyến khích sự minh bạch thông tin, chuẩn hóa nội dung quảng bá và tăng cường quản lý đối với hoạt động của KOL. Mục đích là nhằm cân bằng giữa việc phát triển kinh tế và bảo vệ cộng đồng.

Tại Mỹ, Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) là cơ quan chính thức chịu trách nhiệm đưa ra các hướng dẫn cho hoạt động của KOL. Nguyên tắc cốt lõi trong các quy định của FTC là tính minh bạch và ‘sự thật trong quảng cáo’. Các yêu cầu công khai của FTC rất rõ ràng: KOL phải luôn làm rõ cho người theo dõi biết nếu một bài đăng, video hoặc tuyên bố có nội dung quảng cáo. Quý vị có thể tìm hiểu thêm về quy định này tại đây.

Tại Thái Lan, một nghiên cứu vào năm 2024 cho thấy KOL và YouTuber được xếp hạng trong số 10 nghề nghiệp mơ ước hàng đầu của thanh thiếu niên Thái Lan, thậm chí đứng trước cả luật sư và phi công. Điều này phản ánh KOL đã trở thành một lực lượng nghề nghiệp thực sự trong nền kinh tế số.

Trước thực tế đó, Thái Lan đã đề xuất ban hành luật quản lý người có ảnh hưởng trên mạng xã hội. Hội đồng Phát triển kinh tế và xã hội nước này đề nghị Chính phủ thiết lập hệ thống đăng ký cho những người có ảnh hưởng ở Thái Lan và ban hành các chính sách hỗ trợ như đào tạo kỹ năng và các hỗ trợ khác liên quan đến nghề nghiệp cho KOL.

Ở Việt Nam, sự phát triển của KOL cũng vô cùng mạnh mẽ. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều KOL chưa công khai rõ ràng tính chất thương mại của bài đăng, dẫn đến nguy cơ vi phạm pháp luật và làm giảm niềm tin của người tiêu dùng; cộng thêm việc thiếu quy tắc, chuẩn mực và tiêu chuẩn cộng đồng.

Để phát huy vai trò của KOL đối với sự phát triển của đất nước, bên cạnh việc hoàn thiện hành lang pháp lý và nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước của cơ quan chức năng đối với hoạt động của KOL, việc xây dựng một cộng đồng KOL gắn kết, có trách nhiệm và tinh thần dân tộc, cùng với các cơ chế tự kiểm soát mạnh mẽ, là điều vô cùng quan trọng.

Ngày 21/7, tại Hà Nội, Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao đã tổ chức một hội nghị tập huấn quan trọng với chủ đề ‘AI và An ninh mạng trong thời đại AI’. Sự kiện này nhằm nâng cao năng lực và kỹ năng cho các cán bộ công an trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và chuyển đổi số quốc gia đang diễn ra mạnh mẽ.

Trong thời đại hiện nay, trí tuệ nhân tạo (AI) đã và đang thay đổi sâu sắc mọi lĩnh vực của đời sống, từ kinh tế, xã hội đến an ninh, quốc phòng. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích to lớn mà AI mang lại, công nghệ này cũng đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với an ninh mạng. Các vấn đề như lan truyền tin giả, các cuộc tấn công ransomware tinh vi, khai thác lỗ hổng bảo mật của AI và các hình thức tấn công cá nhân hóa tâm lý đang ngày càng trở nên phức tạp.

Trước những thách thức này, lực lượng Công an nhân dân (CAND), đặc biệt là Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, phải không ngừng nâng cao năng lực và sẵn sàng đối phó với các mối đe dọa trong không gian mạng. Hội nghị tập huấn được tổ chức với mục tiêu trang bị cho các cán bộ công an những kiến thức và kỹ năng cần thiết về AI, phục vụ hiệu quả công tác bảo vệ an ninh mạng trong tình hình mới.

Hội nghị tập trung vào các nội dung trọng tâm như tổng quan về AI, tin giả với AI, lỗ hổng bảo mật của AI, tấn công cá nhân hóa tâm lý với AI… Qua đó, hội nghị cung cấp cái nhìn toàn diện về vai trò của AI trong an ninh mạng và giúp cung cấp các kỹ năng thực tiễn để ứng phó với các mối đe dọa liên quan.

Sự kiện này cũng là dịp để các cán bộ công an của đơn vị cập nhật kiến thức, chia sẻ kinh nghiệm và đề xuất các giải pháp sáng tạo, góp phần xây dựng lực lượng CAND tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu bảo vệ an ninh quốc gia trong bối cảnh mới.

Thời gian gần đây, các đối tượng xấu đã lợi dụng việc sắp xếp tổ chức hành chính và vận hành chính quyền địa phương hai cấp để thực hiện các hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản và xuyên tạc chính sách. Các thủ đoạn lừa đảo này nhắm vào tâm lý bỡ ngỡ và lo sợ mất quyền lợi của người dân, khiến nhiều người trở thành nạn nhân.

Một trong những thủ đoạn phổ biến mà các đối tượng xấu sử dụng là giả danh cảnh sát khu vực, cán bộ hộ tịch của xã/phường mới, gọi điện từ số di động hoặc tổng đài ảo, thông báo về thay đổi bộ máy hành chính và yêu cầu người dân cập nhật thông tin. Đối tượng thường gửi đường dẫn hoặc ứng dụng VNeID, dịch vụ công giả mạo có chứa mã độc để chiếm quyền điều khiển thiết bị, đánh cắp dữ liệu cá nhân và tiền trong tài khoản ngân hàng. Đây là một trong những cách thức mà các đối tượng xấu lợi dụng để lừa đảo người dân.

Ngoài ra, tình trạng giả danh cán bộ thuế cũng xuất hiện, dẫn dụ người dân cung cấp thông tin để “cập nhật dữ liệu” sau hợp nhất hành chính. Tuy nhiên, Cục Thuế đã khẳng định không yêu cầu tổ chức, doanh nghiệp hay hộ kinh doanh nộp căn cước công dân, giấy phép đăng ký kinh doanh hoặc giấy chứng nhận đăng ký thuế để cập nhật thông tin. Người dân cần cảnh giác và không cung cấp thông tin cá nhân cho các đối tượng xấu.

Bên cạnh đó, các đối tượng xấu còn giả danh nhân viên Điện lực để yêu cầu khách hàng cung cấp thông tin cá nhân nhằm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Ngay khi phát hiện thủ đoạn này, ngành Điện lực đã khuyến cáo người dân tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân hoặc truy cập đường link lạ qua điện thoại, tin nhắn. Người dân cần cẩn thận và không trở thành nạn nhân của các đối tượng xấu.

Về mặt chính trị, việc sáp nhập các đơn vị hành chính là chủ trương chiến lược của Đảng và Nhà nước nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý và tạo nền tảng phát triển bền vững cho địa phương và đất nước. Tuy nhiên, trên nhiều trang mạng thù địch và của các phần tử cơ hội, phản động xuất hiện nhiều bài viết, luận điệu xuyên tạc, kích động dư luận. Các thế lực thù địch không ngừng công kích nền tảng tư tưởng của Đảng, xuyên tạc chủ trương tinh gọn bộ máy, nhằm chia rẽ nội bộ và phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân.

Để công tác tinh gọn bộ máy đạt hiệu quả tối ưu, chính quyền địa phương hai cấp hoạt động hiệu lực, việc định hướng thông tin và phản bác các luận điệu xuyên tạc của thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị là nhiệm vụ trọng tâm. Mỗi người dân cần tỉnh táo nhận diện và chủ động đấu tranh phòng, chống các hoạt động lừa đảo và xuyên tạc chính sách. Tuyệt đối không chia sẻ thông tin xấu độc, sai sự thật hoặc chưa được kiểm chứng, đặc biệt là những nội dung từ các đối tượng lợi dụng danh nghĩa “phản biện” hay “dân chủ” để chống phá Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

Việc tỉnh táo nhận diện và chủ động đấu tranh sẽ giúp người dân tránh được các hoạt động lừa đảo và xuyên tạc chính sách, đồng thời đóng góp vào sự thành công của chủ trương tinh gọn bộ máy và xây dựng một xã hội an toàn và phát triển. Người dân cần tích cực tham gia vào việc phòng, chống các hoạt động lừa đảo và xuyên tạc chính sách, để bảo vệ mình và góp phần xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn. VNeID và các dịch vụ công khác chỉ cung cấp thông tin và dịch vụ trên các kênh chính thức.

Việc học làm công dân số đang trở thành một hành trình dài hạn, đòi hỏi sự kiên nhẫn, thích nghi và đồng hành chặt chẽ giữa chính quyền và nhân dân. Mục tiêu cốt lõi là giúp người dân nhận thức rõ ràng về những lợi ích mà chuyển đổi số mang lại trong đời sống hàng ngày, từ đó chủ động tham gia vào quá trình này. Sự phát triển nhanh chóng và mạnh mẽ của công nghệ số đã làm thay đổi mọi mặt của đời sống xã hội, từ phương thức học tập, lao động, thực hiện dịch vụ hành chính công, hoạt động thương mại cho đến cách thức giao tiếp xã hội.

Trong bối cảnh hiện nay, khái niệm công dân số ngày càng được quan tâm và chú trọng. Phần lớn người dân đã sử dụng điện thoại thông minh và internet, tạo ra nền tảng quan trọng cho việc thực hiện chuyển đổi số trên diện rộng. Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận người dân, đặc biệt là người cao tuổi, lao động phổ thông và những người sống ở vùng sâu, vùng xa, dù đã có thiết bị kết nối mạng nhưng vẫn chưa có kỹ năng cần thiết để tận dụng các tiện ích của công nghệ số. Họ thường gặp khó khăn khi sử dụng dịch vụ công trực tuyến hay thực hiện thanh toán điện tử.

Để hỗ trợ người dân, các tổ công nghệ số cộng đồng đã tích cực hoạt động, đến từng hộ dân để hướng dẫn cài đặt ứng dụng, tạo tài khoản định danh điện tử, đăng ký tiêm vaccine và thanh toán hóa đơn điện, nước trực tuyến. Tỉnh đoàn cũng đã triển khai các đội hình tình nguyện hỗ trợ chính quyền cơ sở trong việc triển khai mô hình hành chính điện tử và chuyển đổi số tại 102 đơn vị hành chính cấp xã. Qua sự hỗ trợ của đoàn viên, thanh niên, người dân, đặc biệt là người lớn tuổi và người ít tiếp xúc với công nghệ, đã có thể tự tin và thành thạo hơn trong việc sử dụng các dịch vụ công trực tuyến và tiện ích công nghệ.

Học làm công dân số không chỉ đơn thuần là học cách sử dụng công nghệ mà còn bao gồm việc học cách sống an toàn và có trách nhiệm trên không gian mạng. Người dân cần được trang bị kỹ năng nhận diện đối với các hành vi lừa đảo trên nền tảng số và biết cách bảo vệ thông tin cá nhân của mình. Do đó, việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người dân nâng cao ý thức cảnh giác và chú ý bảo mật quyền riêng tư trên tài khoản là vô cùng cần thiết.

Tóm lại, việc học làm công dân số là một quá trình dài hạn, đòi hỏi sự nỗ lực và hợp tác bền chặt giữa chính quyền và nhân dân. Mục tiêu của quá trình này là giúp người dân tận dụng được các tiện ích của công nghệ số để cải thiện đời sống và phát triển kinh tế – xã hội một cách bền vững. Qua đó, mỗi người dân sẽ trở thành một phần tích cực trong việc xây dựng và phát triển một xã hội số an toàn, hiện đại và văn minh.

Tìm hiểu thêm về công dân số tại các nguồn thông tin chính thống để nâng cao nhận thức về vai trò và trách nhiệm của mình trong thời đại số.