Chuyển đổi số y tế – Thách thức lớn cho bệnh viện chuyên sâu

Trong Diễn đàn Y tế Việt Nam 2025, GS.TS Lê Hữu Song, Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, đã chỉ ra những thách thức lớn trong việc ứng dụng dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo (AI) trong chẩn đoán và điều trị y khoa. Theo ông, các bệnh viện càng lớn, càng chuyên sâu thì càng khó và chậm trong chuyển đổi số y tế.

Thách thức lớn nhất là thay đổi tư duy, con người

GS.TS Lê Hữu Song nhận định rằng nền tảng công nghệ, cơ sở hạ tầng là thách thức đầu tiên. Thực tế, nền tảng băng thông, hệ thống máy chủ chưa thực sự chuẩn hóa. Dữ liệu y tế có thể lớn nhưng chưa khai thác được do không thống nhất và chưa chuẩn hóa. Yếu tố quyết định, cũng là thách thức lớn nhất là con người, với sự e ngại thay đổi. Với bệnh án điện tử, quy trình từ chuyên môn, quản lý phải được xây dựng chuẩn. Nhưng không phải đơn vị nào, cá nhân nào cũng mong muốn việc đó.

Bệnh viện lớn chậm chuyển đổi số

Hồ sơ bệnh án điện tử là điểm cốt lõi trong chuyển đổi số y tế. Nhưng đến nay, chỉ có 270 cơ sở thực hiện xong việc này, trong số này, không nhiều bệnh viện hạng đặc biệt hoặc cấp chuyên sâu. Từ thực tiễn, GS.TS Lê Hữu Song cho rằng các bệnh viện càng lớn, càng chuyên sâu thì lại càng khó và chậm trong chuyển đổi số y tế. Mấu chốt vấn đề là “thay đổi tư duy”, trong khi thay đổi thói quen đơn vị càng lớn thì càng khó khăn.

Bệnh viện có hàng chục nghìn quy trình chuyên môn khác nhau. Văn bản giấy không kết nối với nhau, muốn chuyển đổi số, sử dụng AI, các đơn vị từ lâm sàng, cận lâm sàng, đến dược, trang thiết bị, kiểm soát nhiễm khuẩn… phải kết nối.

Chi phí đầu tư lớn

Các chuyên gia tính toán, trung bình mỗi bệnh viện tuyến tỉnh cần đầu tư hơn 10 tỷ đồng để triển khai bệnh án điện tử. Với các bệnh viện quy mô lớn, số tiền đầu tư còn lớn hơn rất nhiều. Trước đó, Bộ Y tế yêu cầu đơn vị chuyên môn xây dựng quy định kết cấu chi phí ứng dụng CNTT trong giá dịch vụ khám chữa bệnh, cần hoàn thành trong tháng 6, tuy nhiên đến nay vẫn chưa có hướng dẫn.

Hiện nay, để đẩy mạnh chuyển đổi số y tế, nhiều bệnh viện đã và đang đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ thông tin, đặc biệt là ứng dụng AI trong chẩn đoán và điều trị bệnh. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức cần phải vượt qua, đặc biệt là về tư duy, con người, và chi phí đầu tư.

Tỉnh Tây Ninh đang tích cực đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong lĩnh vực khám, chữa bệnh. Sở Y tế tỉnh Tây Ninh đã xác định rằng việc chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong khám, chữa bệnh là một trong những nhiệm vụ trọng tâm từ nay đến cuối năm 2025.

Một trong những mục tiêu cụ thể của tỉnh là cập nhật hồ sơ sức khỏe điện tử cho người dân trên địa bàn tỉnh, đồng thời triển khai thanh toán không dùng tiền mặt trong thu viện phí và triển khai Sổ sức khỏe điện tử VneID. Mục tiêu cụ thể là phấn đấu chi trả không dùng tiền mặt cho 100% đối tượng hưởng chính sách an sinh xã hội đã có tài khoản chính chủ và tài khoản ủy quyền.

Giám đốc Sở Y tế tỉnh Tây Ninh, ông Đỗ Hồng Sơn, cho biết trong 6 tháng đầu năm 2025, công tác chuyển đổi số đã được triển khai ở các mảng về Hồ sơ sức khỏe điện tử – Khám, chữa bệnh sử dụng thẻ căn cước công dân và VneID. Tại tỉnh Long An cũ, Sở Y tế Long An đã chỉ đạo các Trung tâm y tế huyện, thị xã, thành phố thường xuyên thực hiện việc rà soát, cập nhật hồ sơ sức khỏe điện tử của người dân trong tỉnh. Tính đến nay, số nhân khẩu đã được tạo lập hồ sơ sức khỏe đạt 97,91%; kết quả số lượt sử dụng thẻ căn trong khám, chữa bệnh/số lượt khám chữa bệnh đạt 92,87%.

Tỉnh Tây Ninh cũ cũng đã liên thông giấy khám sức khỏe lái xe, cấp giấy chứng sinh, giấy chứng tử ký số điện tử tại Cổng Giám định Bảo hiểm xã hội; đã triển khai thí điểm hồ sơ bệnh án điện tử tại 4 đơn vị: Bệnh viện đa khoa Long An và 3 Bệnh viện Đa khoa khu vực gồm Kiến Tường, Hậu Nghĩa, Cần Giuộc… Đồng thời, liên thông giấy khám sức khỏe lái xe, cấp giấy chứng sinh, giấy chứng tử ký số điện tử tại cổng giám định Bảo hiểm xã hội; đang triển khai thí điểm hồ sơ bệnh án điện tử tại 4 đơn vị: Bệnh viện đa khoa Tây Ninh, Bệnh viện Phục hồi chức năng, Trung tâm Y tế Thành phố Tây Ninh, Trung tâm Y tế Gò Dầu.

Từ nay đến cuối năm 2025, ngành Y tế tỉnh tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số, tăng cường quản lý hồ sơ sức khỏe điện tử và triển khai bệnh án điện tử tại các cơ sở khám, chữa bệnh nội trú trên địa bàn tỉnh; đào tạo nâng cao năng lực chuyên môn khám, chữa bệnh; tham mưu điều chỉnh chính sách thu hút, đãi ngộ và đào tạo nguồn nhân lực y tế chất lượng cao về phục vụ cho tỉnh.

Song hành với đó, ngành đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất và mua sắm trang thiết bị y tế hiện đại, triển khai bổ sung danh mục kỹ thuật mới, chuyên sâu phục vụ cho công tác khám, chữa bệnh. Đồng thời, tạo điều kiện, khuyến khích và kêu gọi các nhà đầu tư quan tâm đầu tư phát triển bệnh viện, phát triển danh mục kỹ thuật chuyên sâu tại các bệnh viện tư nhân để góp phần củng cố y tế công lập nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh cho nhân dân.