Đại hội lần thứ XVIII Đảng bộ thành phố Hà Nội đang đến gần, và dự thảo Báo cáo chính trị đã đặt ra một số định hướng quan trọng cho sự phát triển của Thủ đô trong thời gian tới. Một trong những điểm nhấn quan trọng trong dự thảo này là việc xác định khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực then chốt cho phát triển kinh tế – xã hội.

Việc xác định khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực then chốt cho phát triển được đánh giá là đúng đắn và phù hợp với xu thế thời đại. Hà Nội đang hướng tới mục tiêu trở thành đô thị thông minh, trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực. Để đạt được mục tiêu này, thành phố cần tập trung vào việc phát triển kinh tế dựa trên nền tảng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Để hiện thực hóa mục tiêu xây dựng Thủ đô thông minh, hiện đại, đáng sống, dự thảo Báo cáo chính trị cần cụ thể hóa các giải pháp và tạo ra đột phá mạnh mẽ về nguồn lực, hạ tầng và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Thành phố cần tăng đầu tư công cho nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; hình thành các trung tâm đổi mới sáng tạo quy mô vùng đặt tại các khu công nghệ cao như Hòa Lạc, kết nối chặt chẽ với đại học, viện nghiên cứu, doanh nghiệp; phát triển mạnh thị trường công nghệ, xúc tiến thương mại hóa sản phẩm nghiên cứu, tạo điều kiện cho doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận kết quả nghiên cứu và phát triển.

Bên cạnh đó, việc thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm cấp thành phố dành riêng cho các dự án khởi nghiệp công nghệ, có cơ chế đồng đầu tư với các nhà đầu tư tư nhân là một giải pháp cần thiết. Điều này sẽ giúp hỗ trợ các dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và tạo điều kiện cho sự phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp.

Để việc phát triển khoa học công nghệ và chuyển đổi số đi vào thực chất, Hà Nội cần đặc biệt chú trọng đến yếu tố bình đẳng tiếp cận công nghệ và thu hẹp khoảng cách số giữa các nhóm dân cư. Dự thảo nên bổ sung thêm các giải pháp hỗ trợ khu vực ngoại thành, người cao tuổi, lao động phi chính thức trong quá trình số hóa dịch vụ công và tiếp cận tri thức số.

Việc xây dựng một Trung tâm dữ liệu dùng chung của Hà Nội là rất cấp thiết nhằm đồng bộ hóa, phân tích và khai thác hiệu quả dữ liệu lớn phục vụ quy hoạch, quản lý đô thị thông minh và dự báo chính sách. Điều này sẽ giúp Hà Nội có cơ sở dữ liệu mạnh mẽ để hỗ trợ cho việc ra quyết định và quản lý.

Tóm lại, để hiện thực hóa mục tiêu xây dựng Thủ đô thông minh, hiện đại, đáng sống, Hà Nội cần tập trung vào việc phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Thành phố cần cụ thể hóa các giải pháp, tạo ra đột phá mạnh mẽ về nguồn lực, hạ tầng và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, cũng như chú trọng đến yếu tố bình đẳng tiếp cận công nghệ và thu hẹp khoảng cách số giữa các nhóm dân cư.

Việc học làm công dân số đang trở thành một hành trình dài hạn, đòi hỏi sự kiên nhẫn, thích nghi và đồng hành chặt chẽ giữa chính quyền và nhân dân. Mục tiêu cốt lõi là giúp người dân nhận thức rõ ràng về những lợi ích mà chuyển đổi số mang lại trong đời sống hàng ngày, từ đó chủ động tham gia vào quá trình này. Sự phát triển nhanh chóng và mạnh mẽ của công nghệ số đã làm thay đổi mọi mặt của đời sống xã hội, từ phương thức học tập, lao động, thực hiện dịch vụ hành chính công, hoạt động thương mại cho đến cách thức giao tiếp xã hội.

Trong bối cảnh hiện nay, khái niệm công dân số ngày càng được quan tâm và chú trọng. Phần lớn người dân đã sử dụng điện thoại thông minh và internet, tạo ra nền tảng quan trọng cho việc thực hiện chuyển đổi số trên diện rộng. Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận người dân, đặc biệt là người cao tuổi, lao động phổ thông và những người sống ở vùng sâu, vùng xa, dù đã có thiết bị kết nối mạng nhưng vẫn chưa có kỹ năng cần thiết để tận dụng các tiện ích của công nghệ số. Họ thường gặp khó khăn khi sử dụng dịch vụ công trực tuyến hay thực hiện thanh toán điện tử.

Để hỗ trợ người dân, các tổ công nghệ số cộng đồng đã tích cực hoạt động, đến từng hộ dân để hướng dẫn cài đặt ứng dụng, tạo tài khoản định danh điện tử, đăng ký tiêm vaccine và thanh toán hóa đơn điện, nước trực tuyến. Tỉnh đoàn cũng đã triển khai các đội hình tình nguyện hỗ trợ chính quyền cơ sở trong việc triển khai mô hình hành chính điện tử và chuyển đổi số tại 102 đơn vị hành chính cấp xã. Qua sự hỗ trợ của đoàn viên, thanh niên, người dân, đặc biệt là người lớn tuổi và người ít tiếp xúc với công nghệ, đã có thể tự tin và thành thạo hơn trong việc sử dụng các dịch vụ công trực tuyến và tiện ích công nghệ.

Học làm công dân số không chỉ đơn thuần là học cách sử dụng công nghệ mà còn bao gồm việc học cách sống an toàn và có trách nhiệm trên không gian mạng. Người dân cần được trang bị kỹ năng nhận diện đối với các hành vi lừa đảo trên nền tảng số và biết cách bảo vệ thông tin cá nhân của mình. Do đó, việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền để người dân nâng cao ý thức cảnh giác và chú ý bảo mật quyền riêng tư trên tài khoản là vô cùng cần thiết.

Tóm lại, việc học làm công dân số là một quá trình dài hạn, đòi hỏi sự nỗ lực và hợp tác bền chặt giữa chính quyền và nhân dân. Mục tiêu của quá trình này là giúp người dân tận dụng được các tiện ích của công nghệ số để cải thiện đời sống và phát triển kinh tế – xã hội một cách bền vững. Qua đó, mỗi người dân sẽ trở thành một phần tích cực trong việc xây dựng và phát triển một xã hội số an toàn, hiện đại và văn minh.

Tìm hiểu thêm về công dân số tại các nguồn thông tin chính thống để nâng cao nhận thức về vai trò và trách nhiệm của mình trong thời đại số.

Phong trào ‘Bình dân học vụ số’ đã được phát động và nhanh chóng lan tỏa trên địa bàn tỉnh Sơn La. Mục tiêu chính của phong trào này là nâng cao năng lực số, cũng như kỹ năng sử dụng thiết bị và ứng dụng công nghệ thông tin cho người dân ở mọi tầng lớp và độ tuổi. Đây là bước đi quan trọng trong việc xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển của chính quyền số, xã hội số, kinh tế số và công dân số, phù hợp với tinh thần của Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Người dân Sơn La đã được hướng dẫn cách sử dụng điện thoại thông minh và các ứng dụng số, cũng như cách tận dụng dữ liệu số trong các hoạt động chuyên môn. Lực lượng Công an tỉnh Sơn La đã đặt ra mục tiêu cụ thể trong việc nâng cao năng lực số và kiến thức công nghệ cho cán bộ, chiến sĩ, bao gồm việc phổ cập kiến thức cơ bản về chuyển đổi số và kỹ năng số theo Khung năng lực số trong công an nhân dân. Dự kiến đến hết năm 2026, 100% lãnh đạo, cán bộ, chiến sĩ Công an tỉnh sẽ đạt được kiến thức và kỹ năng số cơ bản này.

Đoàn thanh niên tỉnh Sơn La cũng đã tích cực hưởng ứng phong trào ‘Bình dân học vụ số’. Theo đó, khoảng 78% số thanh thiếu nhi đã được tiếp cận với các hoạt động nâng cao năng lực số do đoàn, hội các cấp triển khai. Bên cạnh đó, 67% số thanh niên đã sử dụng dịch vụ công trực tuyến và 83% số thanh niên đã sử dụng tài khoản thanh toán điện tử. Đội tình nguyện trực tiếp tại cơ sở với hơn 4.000 thành viên sẽ đóng vai trò là lực lượng chủ công trong việc triển khai phong trào ‘Bình dân học vụ’ nhằm phổ cập kiến thức cơ bản về chuyển đổi số.

Ủy ban nhân dân tỉnh Sơn La đã ban hành kế hoạch cụ thể để triển khai và thực hiện ‘Bình dân học vụ số’. Trong năm 2025, tỉnh đặt mục tiêu 80% cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong các cơ quan nhà nước và các tổ chức chính trị – xã hội trên địa bàn tỉnh có hiểu biết cơ bản về chuyển đổi số, cũng như có kiến thức và kỹ năng số cần thiết để sử dụng các nền tảng và dịch vụ số phục vụ công việc.

Để đạt được những mục tiêu đã đề ra, không chỉ cần sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền mà còn đòi hỏi sự chủ động học hỏi và thích nghi của từng người dân. Phong trào ‘Bình dân học vụ số’ không chỉ là một chương trình hành động ngắn hạn mà sẽ trở thành một phần không thể thiếu của văn hóa học tập suốt đời. Tại đây, mỗi người dân tự nguyện nâng cao năng lực số của bản thân, không để mình tụt lại phía sau trong hành trình chuyển đổi số quốc gia. Qua đó, mỗi cá nhân không chỉ trang bị cho mình những kiến thức và kỹ năng mới mà còn đóng góp vào sự phát triển tổng thể của xã hội và đất nước.