Khánh Hòa – Cơ Hội Mới Cho Sự Phát Triển Vượt Bậc

Trong diễn đàn gần đây, Bí thư Tỉnh ủy Nghiêm Xuân Thành đã nhấn mạnh rằng Khánh Hòa đang đứng trước một cơ hội lớn chưa từng có. Không chỉ là một lời khẳng định, phát biểu này thể hiện sự tin tưởng vào tiềm năng và tương lai của vùng đất cửa ngõ Biển Đông.

Với việc chính thức sáp nhập với Ninh Thuận theo Nghị quyết số 202/2025/QH15 được Quốc hội thông qua, Khánh Hòa đang bước vào một bước ngoặt lịch sử. Sự kiện này không chỉ mở rộng địa giới hành chính mà còn tạo ra cơ hội để định hình một mô hình đô thị đa trung tâm, nơi các cực tăng trưởng được hình thành trên nền tảng kết nối chiến lược.

Khánh Hòa và Ninh Thuận, hai địa phương với những khác biệt về địa lý, kinh tế và xã hội, sẽ cùng hội tụ trong một cấu trúc hành chính – kinh tế mới, rộng hơn 10.000 km², dân số vượt mốc 2 triệu người. Sự hợp nhất này là cơ hội để mở rộng không gian chiến lược, tổ chức lại toàn bộ hạ tầng, quy hoạch, liên kết vùng và cấu trúc thể chế vận hành.

Với tầm nhìn đưa Khánh Hòa trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trước năm 2030, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 09-NQ/TW. Sự sáp nhập với Ninh Thuận không chỉ giúp Khánh Hòa đạt tiêu chí về quy mô mà còn mở ra cơ hội để phát triển một cách toàn diện.

Khánh Hòa vốn đã nổi tiếng với các vịnh biển như Nha Trang, Cam Ranh, Vân Phong, cùng cảng biển nước sâu, sân bay quốc tế và các khu công nghiệp đang hình thành. Trong khi đó, Ninh Thuận là thủ phủ năng lượng sạch với hàng chục dự án điện gió, điện mặt trời. Sự kết hợp giữa hai địa phương này sẽ tạo ra một hành lang phát triển liên hoàn, một bên là cửa ngõ logistics và du lịch, bên kia là trung tâm sản xuất năng lượng chiến lược cho quốc gia.

Để hiện thực hóa tầm nhìn này, Khánh Hòa cần đẩy nhanh quá trình chuẩn bị Đề án thành phố trực thuộc Trung ương, song song với việc xây dựng cơ chế thu hút đầu tư chiến lược, chuẩn bị nguồn nhân lực cho công nghệ cao và quản trị hiện đại. Cộng đồng doanh nghiệp, nhà khoa học, giới trí thức và người dân cần được đặt vào trung tâm của mọi chính sách.

Quốc hội và Chính phủ cần tạo hành lang pháp lý đủ mở để Khánh Hòa thử nghiệm cái mới – thể chế, tài chính, quy hoạch và con người. Nếu mọi việc đúng nhịp, đến năm 2030, chúng ta hoàn toàn có thể chứng kiến một Khánh Hòa – Ninh Thuận hợp nhất, không chỉ là đô thị thông minh ven biển, mà là một biểu tượng mới – nhà máy điện, cảng biển nước sâu, sân bay và cao tốc, và nhất là con người cùng kiến tạo nên một cực tăng trưởng mới cho Việt Nam.

Quản lý đất đai bền vững là yếu tố then chốt để đảm bảo an ninh lương thực, cân bằng sinh thái và giảm thiểu tác động tiêu cực từ biến đổi khí hậu. GS.TS Võ Quang Minh, Bộ môn Tài nguyên đất đai, Khoa Môi trường và Tài nguyên thiên nhiên, Đại học Cần Thơ, nhấn mạnh đất đai là nguồn tài nguyên vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất đặc biệt không gì thay thế được. Tuy nhiên, quá trình sử dụng và quản lý đã làm thay đổi các đặc tính lý học, hóa học của đất.

Nhiều ý kiến cho rằng, công tác quy hoạch và sử dụng đất chưa hợp lý, mất cân đối giữa phát triển đô thị, công nghiệp với bảo tồn thiên nhiên; gia tăng tranh chấp đất đai, thiếu minh bạch trong quản lý và phân bổ nguồn lực. Dữ liệu đất đai chưa đồng bộ, phân tán, thiếu chia sẻ liên thông; tổ chức hành chính còn cồng kềnh, chưa linh hoạt, chậm thích ứng; rủi ro an ninh mạng, thiếu cơ chế phối hợp giữa các ngành…

Để hướng tới một hệ thống quản lý đất đai bền vững, cần có một cách tiếp cận toàn diện, đa chiều và liên ngành đối với những vấn đề thực tiễn đang đặt ra. Tại Hội thảo khoa học Quản lý đất đai toàn quốc lần thứ 3 với chủ đề “Quản lý đất đai bền vững”, PGS.TS Nguyễn Hiếu Trung, Phó Hiệu trưởng Đại học Cần Thơ, cho biết hội thảo là diễn đàn trao đổi học thuật, chia sẻ kết quả nghiên cứu, tăng cường kết nối giữa các nhà khoa học, nhà quản lý, giảng viên, học viên, nghiên cứu sinh và các tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Đại học Cần Thơ sở hữu lợi thế và năng lực phát triển nghiên cứu, nổi bật trong lĩnh vực Quản lý đất đai, với hai phòng thí nghiệm: phòng thí nghiệm Tài nguyên đất đai và phòng thí nghiệm GIS – Viễn thám thuộc Bộ môn Tài nguyên đất đai, Khoa Môi trường và Tài nguyên thiên nhiên quản lý. Với hệ thống trang thiết bị hiện đại, đồng bộ, hai phòng thí nghiệm không chỉ đáp ứng tốt công tác đào tạo thực hành, mà còn tạo nền tảng vững chắc để phát triển các hướng nghiên cứu liên ngành và ứng dụng thực tiễn cao.

Một trong những điểm nổi bật được đề cập tại hội thảo là việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong lĩnh vực đất đai. GS.TS Huỳnh Văn Chương, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ Giáo dục và Đào tạo, đề xuất ứng dụng trí tuệ nhân tạo và chuyển đổi số trong tất cả các hoạt động của lĩnh vực quản lý đất đai thông qua xây dựng cơ sở dữ liệu và hệ thống thông tin, dự báo và phân tích, giám sát và quản lý, tối ưu hóa quy hoạch đất đai, sử dụng đất theo mục đích, tăng cường dịch vụ công trực tuyến…

Đồng quan điểm trên, PGS.TS Trần Trọng Phương, Trưởng khoa Tài nguyên và Môi trường, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, nhấn mạnh Việt Nam cần chuyển đổi mô hình quản lý đất đai từ thủ công sang số hóa, từ phân tán sang tích hợp; đồng bộ hóa công nghệ – thể chế – tổ chức hành chính; hướng tới mô hình quản trị đất đai: hiện đại – minh bạch – liên thông – bền vững.

Các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng việc quản lý đất đai bền vững cần phải được thực hiện một cách toàn diện, đa chiều và liên ngành. Điều này đòi hỏi sự tham gia và phối hợp của các cấp chính quyền, các ngành, các tổ chức và cộng đồng trong việc xây dựng và thực hiện các chính sách quản lý đất đai.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang diễn ra mạnh mẽ, quản lý đất đai bền vững là một trong những giải pháp quan trọng để giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu. Việc quản lý đất đai bền vững cũng giúp đảm bảo an ninh lương thực, cân bằng sinh thái và phát triển kinh tế – xã hội bền vững.

Tóm lại, quản lý đất đai bền vững là một vấn đề quan trọng và cấp thiết trong bối cảnh hiện nay. Để hướng tới một hệ thống quản lý đất đai bền vững, cần có sự tham gia và phối hợp của các cấp chính quyền, các ngành, các tổ chức và cộng đồng, cũng như ứng dụng các công nghệ và mô hình quản lý tiên tiến.