Các doanh nghiệp Việt Nam đang tích cực tìm kiếm giải pháp để thích ứng với thuế quan của Mỹ, với trọng tâm là tìm kiếm thị trường xuất khẩu mới. Theo báo cáo của Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV), hơn 51,6% doanh nghiệp xuất khẩu đang lên kế hoạch tìm kiếm thị trường mới để giảm thiểu rủi ro thuế quan. Điều này cũng được các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh trong nước ưu tiên, với 34,9% lựa chọn này.

Ngoài tìm kiếm thị trường mới, các doanh nghiệp cũng có xu hướng tăng nội địa hóa chuỗi sản xuất và tìm kiếm thị trường nguyên liệu đầu vào từ các đối tác khác. Các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, dịch vụ, nông-lâm và thủy sản đang ưu tiên tìm kiếm thị trường ngoài Mỹ. Ngược lại, các công ty xây dựng có xu hướng chờ đợi và tập trung nhiều hơn vào giải pháp nội địa hóa chuỗi sản xuất.

Từ tháng 4, một số doanh nghiệp như SK Foods đã lập kế hoạch chuyển dịch thị trường xuất khẩu sang các nước như EU, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore và UAE. Các doanh nghiệp các ngành cho rằng họ chịu tác động khá nghiêm trọng từ chính sách thuế đối ứng của Mỹ. Việt Nam có lợi thế đa dạng thị trường với 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) với hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, cùng 70 cơ chế hợp tác song phương.

Để tạo thuận lợi cho việc tìm kiếm thị trường mới, các doanh nghiệp kiến nghị Chính phủ đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, mở rộng đàm phán FTA với các nước tiềm năng khác. Việc phát triển công nghiệp phụ trợ trong nước cũng là điều cần thiết, qua đó giảm sự phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu và linh kiện nhập khẩu. Họ cũng khuyến nghị các cơ chế hỗ trợ cho hoạt động dịch chuyển chuỗi cung ứng hoặc mở rộng thị trường xuất khẩu ngoài Mỹ, Trung Quốc.

Việc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và tăng cường nội địa hóa chuỗi sản xuất được xem là chiến lược quan trọng giúp các doanh nghiệp Việt Nam giảm thiểu rủi ro thuế quan và thích ứng với thay đổi trong chính sách thương mại quốc tế. Với sự hỗ trợ từ Chính phủ và nỗ lực của các doanh nghiệp, Việt Nam có thể tận dụng các FTA và cơ hội hợp tác song phương để duy trì và mở rộng thị trường xuất khẩu.

Các doanh nghiệp cần tập trung vào việc nâng cao năng lực cạnh tranh, cải thiện chất lượng sản phẩm và dịch vụ để đáp ứng nhu cầu của thị trường quốc tế. Đồng thời, việc phát triển công nghiệp phụ trợ trong nước sẽ giúp giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu và tăng cường giá trị gia tăng trong sản xuất.

Chính phủ cũng cần tiếp tục tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc tìm kiếm thị trường mới và phát triển thị trường trong nước. Sự phối hợp giữa Chính phủ và các doanh nghiệp sẽ là chìa khóa giúp Việt Nam vượt qua thách thức và tận dụng cơ hội trong bối cảnh thương mại quốc tế đang thay đổi nhanh chóng.

Trong bối cảnh hiện nay, các doanh nghiệp Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức từ chính sách thuế quan và rào cản thương mại của các quốc gia, đặc biệt là Hoa Kỳ. Để giúp doanh nghiệp Việt Nam nắm bắt được những thông tin mới nhất về thị trường này, Hội thảo “Xúc tiến thương mại sang thị trường Hoa Kỳ” đã được tổ chức với sự tham gia của hơn 230 doanh nghiệp.

Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) Hoàng Minh Chiến nhấn mạnh rằng, thách thức này đòi hỏi các doanh nghiệp Việt Nam phải không ngừng đổi mới, nâng cao năng lực cạnh tranh, cách mạng hóa phương thức sản xuất kinh doanh và xây dựng thương hiệu mạnh để đáp ứng các tiêu chuẩn ngày càng khắt khe của thị trường quốc tế.

Tại hội thảo, các chuyên gia đã phân tích đặc điểm, xu hướng tiêu dùng và quy định kỹ thuật tại thị trường Hoa Kỳ. Đồng thời, hướng dẫn doanh nghiệp về quy tắc xuất xứ, thủ tục kiểm tra hải quan và thuế nhập khẩu. Các chuyên gia cũng chia sẻ góc nhìn thực tiễn khi kinh doanh tại thị trường Hoa Kỳ và giới thiệu các hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp xúc tiến thương mại tại thị trường này.

Ông Đỗ Ngọc Hưng, Tham tán thương mại Việt Nam tại Hoa Kỳ, đánh giá rằng Việt Nam đã trở thành một nhân tố quan trọng trong chuỗi cung ứng sản xuất quốc tế và thu hút lớn đầu tư trực tiếp nước ngoài. Việt Nam cũng trở thành nguồn cung cấp hàng hóa sản xuất quan trọng cho các thị trường trên toàn thế giới, trong đó có Hoa Kỳ.

Số liệu của Bộ Thương mại Hoa Kỳ cho thấy, tính đến hết tháng 5/2025, kim ngạch thương mại hai chiều của Việt Nam và Hoa Kỳ đạt 80 tỷ USD. Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ đạt 70,5 tỷ USD, tăng 39,9% và nhập khẩu khoảng 5,7 tỷ USD. Việt Nam xuất siêu sang Hoa Kỳ ở mức 64,8 tỷ USD, đứng thứ 5 sau Trung Quốc, Thụy Sỹ, Mexico và Ireland.

Để ứng phó với thách thức thuế quan mới từ Hoa Kỳ, ông Đỗ Ngọc Hưng khuyến nghị các doanh nghiệp Việt Nam cần đa dạng hóa thị trường xuất khẩu thông qua các Hiệp định Thương mại tự do (FTA), đặc biệt là các FTA thế hệ mới. Đồng thời, các doanh nghiệp cần kích thích nhu cầu nội địa thông qua các biện pháp thúc đẩy tiêu dùng trong nước để bù đắp cho nguy cơ suy giảm xuất khẩu.

Về phía các cơ quan quản lý, cần củng cố năng lực xuất khẩu thông qua định hướng doanh nghiệp đầu tư vào nâng cao khả năng cạnh tranh của các ngành công nghiệp hỗ trợ, nền tảng, nâng cấp công nghệ và khuyến khích đổi mới. Ngoài ra, cần tăng cường khả năng phục hồi và đa dạng hóa chuỗi cung ứng, giảm sự phụ thuộc vào các nguồn nguyên liệu thô và hàng hóa trung gian tập trung ở một thị trường.

Bộ Công Thương cũng như các cơ quan chức năng khác sẽ tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam trong việc xúc tiến thương mại và đầu tư vào thị trường Hoa Kỳ, nhằm tăng cường kim ngạch thương mại hai chiều và巩固 vị thế của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Trong bối cảnh kinh tế số toàn cầu đang phát triển không ngừng, Việt Nam đã xác định chuyển đổi số và thương mại điện tử là chìa khóa để hội nhập, nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường xuất khẩu. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 645/QĐ-TTg về Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2021-2025, trong đó thương mại điện tử được xác định là lĩnh vực tiên phong ứng dụng công nghệ số để hiện đại hóa hệ thống sản xuất, mô hình phân phối, nâng cao hiệu quả kinh doanh và tạo đà tăng trưởng bền vững cho xuất khẩu.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, việc hình thành và phát triển một hệ sinh thái thương mại điện tử đồng bộ từ trong nước ra thị trường nước ngoài là điều kiện tiên quyết. Hệ sinh thái này cần sự tham gia của nhiều bên, bao gồm cơ quan quản lý, doanh nghiệp cung cấp giải pháp công nghệ, đơn vị sản xuất xuất khẩu, các đơn vị logistics và tài chính, người tiêu dùng, và các tổ chức đào tạo. Sự kết hợp chặt chẽ giữa các thành phần này sẽ tạo nên một môi trường thương mại điện tử lành mạnh, hiệu quả và bền vững.

Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) đang tích cực triển khai nhiều chương trình hành động cụ thể để thúc đẩy hệ sinh thái thương mại điện tử bền vững tại Việt Nam. Các trọng tâm chính bao gồm hoàn thiện thể chế và xây dựng chính sách để tạo môi trường pháp lý thuận lợi, nâng cao năng lực cho doanh nghiệp và cộng đồng bằng các chương trình đào tạo và hỗ trợ SME, phát triển hạ tầng và công nghệ với các giải pháp thanh toán không tiền mặt, logistics thông minh và AI. Những nỗ lực này không chỉ giúp doanh nghiệp trong nước nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư vào thị trường Việt Nam.

Thời gian tới, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số sẽ tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động thiết thực nhằm tạo môi trường thuận lợi hơn nữa cho sự phát triển của thương mại điện tử. Một trong những sự kiện nổi bật là Diễn đàn Ứng dụng Thương mại điện tử và Công nghệ số Việt Nam năm 2025, diễn ra từ ngày 4-6/9 tới tại TP. Hồ Chí Minh. Diễn đàn này được kỳ vọng sẽ là cầu nối quan trọng, tập hợp các chuyên gia, nhà hoạch định chính sách và doanh nghiệp thương mại điện tử, công nghệ số từ nhiều quốc gia để chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và định hướng các giải pháp đột phá cho sự phát triển của thương mại điện tử và kinh tế số Việt Nam.

Diễn đàn sẽ tập trung vào 4 lĩnh vực chính bao gồm thương mại điện tử, thương mại điện tử xuyên biên giới, vận hành thương mại điện tử, logistics, giải pháp công nghệ số cho doanh nghiệp, và giải pháp tài chính số. Đặc biệt, diễn đàn sẽ tạo điều kiện để doanh nghiệp Việt giao thương trực tiếp với các đối tác tiềm năng trong lĩnh vực thương mại điện tử xuyên biên giới, logistics và chuyển giao công nghệ số. Sự hiện diện của đông đảo nhà mua hàng và nhà đầu tư quốc tế hứa hẹn mở ra cơ hội lớn để doanh nghiệp Việt mở rộng thị trường xuất khẩu và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Các chuyên gia thương mại cho rằng Diễn đàn Ứng dụng thương mại điện tử và Công nghệ số 2025 sẽ là cơ hội thiết thực để các doanh nghiệp nắm bắt xu hướng, kết nối và tìm kiếm giải pháp phát triển trong kỷ nguyên số. Sự kiện này không chỉ là nơi cập nhật công nghệ mà còn là diễn đàn quan trọng để doanh nghiệp kết nối hợp tác kinh doanh, phát triển giải pháp cũng như là cơ hội cho các doanh nghiệp công nghệ trong nước gọi vốn đầu tư từ các quỹ đầu tư nước ngoài. Thông qua diễn đàn, các doanh nghiệp sẽ có cơ hội tiếp cận với các công nghệ mới, mô hình kinh doanh tiên tiến và các giải pháp sáng tạo để nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.

Nhìn chung, với sự hỗ trợ của Chính phủ và các bên liên quan, thương mại điện tử và kinh tế số sẽ tiếp tục là động lực quan trọng cho sự phát triển của Việt Nam trong thời gian tới. Việc tham gia và đóng góp vào các hoạt động như Diễn đàn Ứng dụng Thương mại điện tử và Công nghệ số Việt Nam 2025 sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam không chỉ nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn mở rộng thị trường, tăng cường hợp tác quốc tế và phát triển bền vững.