Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đã quyết định giữ nguyên lãi suất tham chiếu ở mức 2% trong cuộc họp ngày 24/7, đánh dấu việc chấm dứt chuỗi 8 lần giảm lãi suất liên tiếp kể từ tháng 6/2024. Sự thay đổi này diễn ra trong bối cảnh Liên minh châu Âu (EU) đang tích cực đàm phán thỏa thuận thương mại với Mỹ, một yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định của ECB.

Hiện tại, môi trường kinh tế được ECB mô tả là rất bất ổn, chủ yếu do những căng thẳng thương mại leo thang. Mặc dù lạm phát của khu vực đồng euro đã đạt mục tiêu của ECB là 2% vào tháng trước, quan chức ECB cho biết nỗ lực hạ nhiệt lạm phát gần như đã hoàn tất. Mục tiêu tiếp theo của ECB là đưa lãi suất về mức trung tính, không kích thích cũng như không kiềm chế tăng trưởng.

Tuy nhiên, ECB vẫn tỏ ra cảnh giác với các thay đổi trong triển vọng trung hạn. Một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quyết định của ECB là khả năng đạt được thỏa thuận thương mại giữa EU và Mỹ, điều mà vẫn còn thiếu chắc chắn. Mỹ hiện là đối tác đầu tư và thương mại lớn nhất của EU, với kim ngạch xuất khẩu 503 tỷ euro (590 tỷ USD) hàng hóa sang Mỹ trong năm ngoái. Thuế nhập khẩu mà EU phải chịu khi bán hàng sang Mỹ hiện là 30%.

Các chuyên gia kinh tế dự đoán rằng ECB có thể sẽ chờ đợi các dự báo tăng trưởng và lạm phát mới, dự kiến được công bố vào tháng 9, trước khi tiếp tục hành động. Điều này cho thấy ECB đang thận trọng trong việc đưa ra các quyết định tiếp theo, nhằm đảm bảo sự ổn định và phù hợp với tình hình kinh tế hiện tại.

Trong bối cảnh này, sự chú ý của thị trường đang tập trung vào khả năng đạt được thỏa thuận thương mại giữa EU và Mỹ, cũng như các động thái tiếp theo của ECB. Giữ nguyên lãi suất ở mức 2% hiện tại thể hiện sự cân nhắc kỹ lưỡng của ECB nhằm cân bằng giữa kiểm soát lạm phát và duy trì sự ổn định kinh tế.

Thỏa thuận thương mại giữa EU và Mỹ sẽ có ý nghĩa quan trọng trong việc giảm thiểu căng thẳng thương mại và tăng cường quan hệ kinh tế giữa hai bên. Tuy nhiên, đạt được một thỏa thuận vẫn còn nhiều thách thức và phụ thuộc vào nhiều yếu tố.

Thị trường chứng khoán toàn cầu đang trong tình trạng thận trọng sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố sắc lệnh thuế mới. Sự lo ngại về nguy cơ lạm phát gia tăng khi các mức thuế này được áp dụng đã khiến các nhà đầu tư tỏ ra e dè.

Mở phiên giao dịch sáng ngày 1/8, thị trường chứng khoán châu Á chủ yếu ghi nhận sự giảm điểm. Cụ thể, chỉ số Shanghai Composite của Trung Quốc giảm 0,14%, trong khi chỉ số Shenzhen Component giảm 0,08% và chỉ số Hang Seng của Hong Kong giảm 0,12%. Tại Nhật Bản, chỉ số Nikkei 225 mở cửa ở mức 41.029,84 điểm, sau đó giảm 39,98 điểm, tương ứng 0,10%. Trong 15 phút đầu phiên, chỉ số này tiếp tục giảm mạnh và có lúc xuống còn 40.786,00 điểm do ảnh hưởng từ phiên giảm điểm ở thị trường Phố Wall đêm trước.

Không chỉ Nhật Bản, thị trường Hàn Quốc cũng mở cửa trong sắc đỏ với chỉ số KOSPI giảm 1,08%. Thị trường Singapore giảm 0,11%, trong khi thị trường Australia giảm 0,74%.

Trước đó, tại Mỹ, các chỉ số chứng khoán chủ lực đã kết thúc phiên giao dịch ngày 31/7 trong sắc đỏ nhẹ. Chỉ số S&P 500 giảm 0,37%, Dow Jones giảm 0,74%, và Nasdaq Composite giảm nhẹ 0,03%. Tuy nhiên, tính cả tháng, S&P 500 vẫn tăng 2,17%, Nasdaq tăng 3,7%, và Dow Jones tăng 0,08%.

Hiện tại, thị trường Mỹ đang đối mặt với nhiều thông tin phức tạp, bao gồm dữ liệu lạm phát tháng 6 tăng, cho thấy chi phí hàng hóa chịu ảnh hưởng bởi thuế quan. Cục Dự trữ Liên bang (Fed) đã quyết định giữ nguyên lãi suất vì cần thêm dữ liệu trước khi đưa ra quyết định điều chỉnh vào tháng 9.

Ở châu Âu, chỉ số STOXX 600 kết thúc tháng 7 bằng một phiên giảm 0,75%, xuống mức thấp nhất trong hơn một tuần. Nhà đầu tư châu Âu thất vọng trước các báo cáo lợi nhuận doanh nghiệp của các công ty lớn như Sanofi và Ferrari.

Trên thị trường tiền tệ, đồng USD đang hướng tới tháng tăng giá đầu tiên trong năm nay so với các đồng tiền chính, được hỗ trợ bởi hy vọng về sự rõ ràng trong chính sách thương mại và khả năng phục hồi kinh tế Mỹ. Chỉ số đô la tăng 0,26% lên 100,05 điểm.

Song song đó, giá dầu đã giảm 1% sau khi đã tăng trong 3 phiên trước đó. Dầu thô WTI của Mỹ kết phiên giảm 1,06% xuống còn 69,26 USD/thùng.

Giá vàng tăng khi các nhà giao dịch tìm đến tài sản trú ẩn an toàn do sự không chắc chắn về thuế quan. Vàng giao ngay tăng 0,51% lên 3.291,55 USD/ounce.

Chính sách thuế quan dưới thời Tổng thống Donald Trump có thể mang lại cho ngân sách Mỹ một khoản thu khổng lồ lên đến 2.700 tỷ USD trong thập kỷ tới, theo đánh giá của Morgan Stanley. Chiến lược thuế quan mới được áp dụng gần đây giống như một bức tranh ghép mảnh, với mỗi mảnh là một ngành hàng, một đối tác thương mại khác nhau, tạo nên một tổng thể đa sắc và khó đoán.

Morgan Stanley chỉ ra rằng, chính quyền của ông Trump đã chuyển từ việc áp dụng mức thuế đồng loạt cho toàn bộ hàng nhập khẩu sang chiến lược đánh thuế có chọn lọc – theo từng quốc gia, từng nhóm hàng hóa. Sự thay đổi này khiến chính sách thuế trở nên phức tạp và tác động đến thị trường theo nhiều cách khác nhau.

Cụ thể, 21% tổng kim ngạch nhập khẩu vào Mỹ hiện được miễn thuế, nhưng mức độ miễn trừ rất khác nhau giữa các đối tác. Ví dụ, 30% hàng từ EU và 64% từ Malaysia được miễn thuế. Trong khi đó, Nhật Bản và Hàn Quốc chịu mức thuế tương ứng là 50% và 30%, chủ yếu trong lĩnh vực ô tô và linh kiện.

Việc áp thuế cũng không thống nhất về thời điểm, có mức áp ngay, có mức bị trì hoãn hoặc bị thay đổi theo tiến trình đàm phán. Điều này khiến tác động của chính sách thuế trở nên khó lường hơn bao giờ hết.

Theo tính toán của Morgan Stanley, nếu duy trì mức thu như hiện tại, Kho bạc Mỹ có thể thu tới 2.700 tỷ USD trong 10 năm tới – một con số chưa từng có tiền lệ. Tuy nhiên, đi kèm với đó là rủi ro lạm phát. Đồng USD đã mất giá 10% kể từ đầu năm 2025, trong khi thuế quan leo thang có thể đẩy giá hàng hóa nhập khẩu tăng mạnh, trực tiếp tạo áp lực lên lạm phát và biên lợi nhuận doanh nghiệp.

Không phải tất cả các ngành đều bị tác động tiêu cực. Các công ty công nghệ có thể hưởng lợi từ đồng USD yếu, nhưng các doanh nghiệp vừa và nhỏ và những công ty phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu lại đang đối mặt với chi phí đầu vào tăng mạnh và rủi ro gián đoạn sản xuất.

Chính sách thuế hiện tại giống như một mê trận, rất động, rất linh hoạt – và cũng rất bất định. Khi cuộc chơi thuế quan bước sang giai đoạn phức tạp hơn, giới đầu tư, doanh nghiệp và người tiêu dùng Mỹ đang bước vào một kỷ nguyên mới – nơi ngân sách Nhà nước có thể bội thu, nhưng đổi lại là áp lực ngày càng lớn đè lên vai chính người dân.