Người dân Tuyên Quang thoát nghèo bền vững nhờ chè: Một câu chuyện về thay đổi tư duy và liên kết

Trước đây, người nông dân ở tổ dân phố Mỹ Bình, phường Mỹ Lâm, tỉnh Tuyên Quang đã từng đối mặt với khó khăn khi sản xuất chè một cách tự phát, manh mún và không có sự liên kết. Điều này đã dẫn đến tình trạng “được mùa mất giá, được giá mất mùa”, khiến cuộc sống của họ trở nên khó khăn và bấp bênh.

Tuy nhiên, từ năm 2019, một quyết sách đột phá đã được đưa ra: thành lập hợp tác xã (HTX) kiểu mới. HTX sản xuất và dịch vụ Hải Đăng ra đời, do chính một người nông dân tiêu biểu, anh Nguyễn Hữu Chiến, làm giám đốc. Sự ra đời của HTX Hải Đăng đã đánh dấu một cuộc cách mạng trong tư duy sản xuất của người dân Mỹ Bình – chuyển từ sản xuất cá thể, cạnh tranh lẫn nhau sang liên kết hợp tác, chia sẻ lợi ích và cùng nhau phát triển.

HTX Hải Đăng hoạt động dựa trên nguyên tắc tự nguyện, dân chủ và cùng có lợi. Các xã viên không chỉ là người cung cấp nguyên liệu mà còn là những người chủ thực sự, được tham gia vào quá trình quyết sách và được chia sẻ lợi nhuận một cách công bằng, minh bạch. Cây chè không chỉ là cây trồng chủ lực mà còn là ngành kinh tế then chốt của địa phương. Với sự hỗ trợ từ HTX, người dân đã có thể tăng thu nhập, cải thiện đời sống.

Hiện nay, doanh thu trung bình của HTX Hải Đăng đạt hơn 2 tỷ đồng/năm, trung bình mỗi thành viên thu nhập hơn 10 triệu đồng/tháng. Sự thay đổi không chỉ nằm trên những con số doanh thu, mà còn hiện hữu trong từng nếp nhà, từng ánh mắt của người dân Mỹ Bình.

Bài học về vai trò “chất xúc tác” và tầm nhìn phát triển

Câu chuyện thành công của HTX Hải Đăng ở Mỹ Lâm không chỉ là một ví dụ đơn lẻ về xóa đói giảm nghèo. Nó mang một ý nghĩa lớn lao hơn, là một bài học kinh nghiệm quý báu về con đường xây dựng nông thôn mới. Đó là bài học về sự cần thiết phải thay đổi tư duy sản xuất, chuyển từ nhỏ lẻ sang tập trung; bài học về sức mạnh của tinh thần đoàn kết và kinh tế tập thể; và bài học về vai trò dẫn dắt, định hướng, hỗ trợ của cả hệ thống chính trị.

Mô hình này đã chứng minh rằng, khi tiềm năng của đất đai, sức lao động của người dân được kết hợp với tư duy kinh tế hiện đại và sự hỗ trợ đúng lúc, đúng chỗ, thì việc thoát nghèo và vươn lên làm giàu là hoàn toàn khả thi. HTX Hải Đăng là một ví dụ điển hình về việc người dân có thể tự mình thay đổi cuộc sống và vươn lên làm giàu bằng sự đoàn kết, liên kết và có một tầm nhìn phát triển bền vững.

Để biết thêm thông tin về các mô hình phát triển kinh tế tập thể thành công khác, bạn có thể tham khảo tại https://www.agriviet.gov.vn/ hoặc https://vnexpress.net/.

Một lão nông ở tỉnh Vĩnh Long đã gây dựng được trang trại chồn hương lớn, mang lại thu nhập đáng kể cho gia đình. Ông Nguyễn Văn Tám, 55 tuổi, ngụ xã Mỹ Thuận, đã bắt đầu nuôi chồn hương từ năm 2020, sau khi được giới thiệu về mô hình này. Ban đầu, gia đình ông phản đối việc nuôi chồn hương do lo ngại về thị trường tiêu thụ. Tuy nhiên, sau nhiều lần thuyết phục, ông Tám đã quyết định đầu tư vào mô hình này.

Ông Tám cho biết, chồn hương giống được nuôi khoảng 10-12 tháng trước khi được chọn lọc để làm hậu bị hoặc bán thịt. Một con chồn cái có thể đẻ được 2 lứa mỗi năm, với trung bình 3-4 con/lứa. Chồn con được nuôi thêm 4-5 tháng trước khi được xuất bán làm chồn giống. Giá chồn giống dao động từ 4 đến hơn 30 triệu đồng/con, tùy thuộc vào độ tuổi, ngoại hình và giới tính. Chồn thịt đạt trọng lượng hơn 2kg được bán với giá 1,3 triệu đồng/kg, chủ yếu cung cấp cho nhà hàng, quán ăn đặc sản.

Ông Tám chia sẻ, trong nửa năm qua, ông đã thu được hơn 200 triệu đồng từ việc bán chồn hương, với lợi nhuận khoảng 60 triệu đồng sau khi trừ chi phí. Với lợi nhuận ổn định, ông đã đầu tư thêm 100 triệu đồng để mở rộng chuồng trại và nâng tổng số lượng chồn lên hơn 100 con. Hiện tại, ông Tám có 100 con chồn, trong đó có 50 con chồn bố mẹ đang mang bầu và sinh sản. Ngoài ra, ông còn trồng 4.000m² chuối xiêm làm thức ăn phụ cho chồn. Khẩu phần hàng ngày của đàn chồn bao gồm cá, cua đồng, mít, chuối…

Ông Nguyễn Thanh Vũ, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Mỹ Thuận, đánh giá cao mô hình của ông Tám, không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cho gia đình mà còn được nhiều người dân đến tham quan và học hỏi. Các ngành chức năng cũng hỗ trợ ông Tám trong việc vay vốn và thủ tục chăn nuôi, giúp mô hình phát triển bền vững.

Ông Tám tiếp tục mở rộng quy mô và hướng đến xây dựng mô hình khép kín từ sản xuất con giống đến tiêu thụ sản phẩm. Với sự thành công của mô hình nuôi chồn hương, ông Tám đã trở thành một tấm gương sáng cho nhiều người dân trong xã Mỹ Thuận, đặc biệt là những người đang tìm kiếm hướng đi mới trong lĩnh vực chăn nuôi. Thông tin về mô hình này đã được nhiều người dân trong vùng biết đến và đang được nhân rộng.

Thẩm Đan – Biểu Tượng Của Sự Kiên Cường Và Đổi Mới Trong Phát Triển Nông Thôn Trung Quốc

Thẩm Đan, một người phụ nữ sinh năm 1987 tại Nam Bình, Phúc Kiến, đã trở thành biểu tượng của sự kiên cường và đổi mới trong lĩnh vực phát triển nông thôn tại Trung Quốc. Cuộc đời của cô đã trải qua nhiều biến động, từ việc kinh doanh thất bại và trở thành ‘bà mẹ đơn thân’ vào năm 2018, đến việc phải chăm sóc con gái và chu cấp cho gia đình. Tuy nhiên, thay vì buông xuôi, Thẩm Đan đã chọn cách đối mặt với khó khăn và tạo ra cơ hội mới cho mình.

Cô đã bắt đầu bằng việc chia sẻ cuộc sống thường nhật của mình trên mạng xã hội Douyin (TikTok), nơi cô đã thu hút được lượng lớn fan. Từ việc chia sẻ cảm xúc ban đầu, Thẩm Đan đã chuyển hướng sang giới thiệu đặc sản quê hương, giúp người nông dân địa phương bán được nông sản và cải thiện thu nhập. Với bản năng kinh doanh nhạy bén, Thẩm Đan đã nhận thấy tiềm năng khổng lồ của thương mại điện tử và các nền tảng video ngắn.

Cô đã bắt đầu kể những câu chuyện về nông sản, về cuộc sống của người dân Nam Bình bằng giọng văn giản dị, gần gũi và đầy cảm xúc. Sức hút từ sự chân thật này nhanh chóng lan tỏa, giúp đội ngũ của Thẩm Đan bán được hơn 150 triệu nhân dân tệ giá trị nông sản địa phương chỉ trong vòng một năm. Đến năm 2021, nền tảng của Thẩm Đan đã thu hút hơn 3 triệu người theo dõi, và con số này tiếp tục tăng lên gần 30 triệu người theo dõi trên các nền tảng vào tháng 3/2023.

Thương hiệu nông sản cá nhân của cô đạt tổng doanh thu hơn 70 triệu nhân dân tệ vào năm 2022. Tính tổng doanh số bán nông sản hàng năm từ các sản vật địa phương của Thẩm Đan khoảng 200 triệu nhân dân tệ. Thẩm Đan không chỉ là người bán hàng, cô còn là cầu nối trực tiếp giữa người nông dân và người tiêu dùng, đảm bảo sản phẩm được bán với giá trị xứng đáng, mang lại thu nhập ổn định cho bà con, giúp nuôi sống cả làng.

Bên cạnh việc kinh doanh, Thẩm Đan còn đặc biệt chú trọng đến việc nâng cao năng lực cho thế hệ trẻ, trong đó có rất nhiều phụ nữ. Cô là đồng sáng lập Học viện cho phụ nữ với Liên đoàn phụ nữ Nam Bình, và tích cực cố vấn và đào tạo thanh niên về kỹ năng thương mại điện tử, tiếp thị số. Thẩm Đan cũng là người quảng bá văn hóa nông thôn đầy tâm huyết.

Cô tin rằng ‘nông thôn là quê hương của chúng ta’, nơi chứa đựng những giá trị truyền thống và nét đẹp bình dị cần được bảo tồn và phát huy. Cô thường xuyên giới thiệu các sản phẩm thủ công, phong tục tập quán, và những câu chuyện đời thường của người dân Nam Bình, giúp công chúng hiểu sâu sắc hơn về cuộc sống nông thôn. Những nỗ lực của Thẩm Đan đã được ghi nhận rộng rãi.

Cô được vinh danh là một trong 10 thanh niên xuất sắc nhất tỉnh Phúc Kiến vào năm 2021. Cô cũng thường xuyên được mời chia sẻ kinh nghiệm tại các diễn đàn quan trọng, thể hiện vai trò là một người dẫn dắt trong lĩnh vực phát triển nông thôn. Trong năm 2025, Thẩm Đan tiếp tục mở rộng tầm ảnh hưởng.

Công ty của cô đã hợp tác với Viện Nghiên cứu Tiêu chuẩn và Kỹ thuật Kiểm tra Chất lượng Nông nghiệp của Viện Khoa học Nông nghiệp Phúc Kiến để thành lập Trung tâm Phát triển chung Sản phẩm Nông nghiệp Xanh chất lượng cao. Sự hợp tác này nhằm nâng cao tiêu chuẩn chất lượng, an toàn và khả năng truy xuất nguồn gốc của nông sản, đảm bảo sản phẩm ‘xanh, chất lượng cao’.

Với tư cách là Đại biểu Đại hội Đại biểu Nhân dân tỉnh Quảng Đông, Thẩm Đan còn đề xuất ‘Phát huy lợi thế kinh tế số của Quảng Đông, hỗ trợ các nhóm đặc biệt hòa nhập vào kỷ nguyên số’. Thông qua những nỗ lực không ngừng nghỉ của mình, Thẩm Đan đã và đang truyền cảm hứng cho nhiều người, đặc biệt là phụ nữ, trong việc xây dựng và phát triển nông thôn.

Câu chuyện của Thẩm Đan là minh chứng cho việc một cá nhân có thể tạo ra sự thay đổi tích cực và đóng góp vào sự phát triển của cộng đồng. Với sự kiên cường, lòng nhiệt huyết và tư duy đổi mới, Thẩm Đan đã trở thành một biểu tượng của sự thành công và là tấm gương sáng cho nhiều người noi theo.

Sâm cầm, một loài chim quý hiếm từng được mệnh danh là “chim tiến vua”, đang trải qua một quá trình hồi sinh đáng kể tại tỉnh Bắc Ninh. Mô hình chăn nuôi sâm cầm không chỉ chứng minh hiệu quả về mặt sinh học mà còn mang lại giá trị kinh tế vượt trội, với lợi nhuận trung bình hàng năm lên đến trên 1 tỷ đồng.

Tại vùng trung du bán sơn địa của tỉnh Bắc Ninh, giữa những dãy chuồng trại chăn nuôi hiện đại và ngăn nắp, loài chim từng dùng để “tiến vua” – sâm cầm, đang dần hồi sinh và mở ra một hướng đi mới cho nông nghiệp địa phương. Người tiên phong cho mô hình này là anh Phạm Văn Hùng, một nông dân ở xã Nghĩa Phương. Với diện tích 17.000 m2, trang trại của anh hiện là nơi sinh sống của gần 10.000 con chim bố mẹ. Mỗi năm, khoảng 40.000 con được nhân giống và cung cấp ra thị trường, chủ yếu là các nhà hàng, khách sạn cao cấp trên cả nước.

Một quả trứng sâm cầm có giá từ 100.000 đến 200.000 đồng. Một con chim trưởng thành có thể bán với giá gần 1 triệu đồng, thậm chí cao hơn khi khan hàng. Cặp chim giống thuần chủng, khỏe mạnh có giá lên tới hơn 2 triệu đồng. Mô hình chăn nuôi sâm cầm mang lại hiệu quả kinh tế cao, lợi nhuận trung bình mỗi năm trên 1 tỷ đồng – con số đáng mơ ước đối với một mô hình nông nghiệp quy mô hộ gia đình.

Công việc vận hành trang trại không quá phức tạp, chỉ cần 2 công nhân là đủ để vận hành trang trại như cho ăn, dọn chuồng và thu trứng. Sâm cầm thuộc nhóm thủy cầm, có khả năng thích nghi tốt với môi trường nuôi nhân tạo. Loài chim này khá dễ nuôi, ít bệnh tật và không đòi hỏi kỹ thuật chăm sóc quá phức tạp. Chim non mới nở tỷ lệ sống cao, có thể tự ăn. Thức ăn chính là cám gà, cám vịt kết hợp với các loại rau xanh như lục bình, giá đỗ…

Thời gian sinh trưởng của chim cũng ngắn, chỉ khoảng 3 tháng là có thể xuất bán, giúp người nuôi quay vòng vốn nhanh, giảm thiểu rủi ro và dễ dàng mở rộng mô hình. Tuy nhiên, nuôi sâm cầm không chỉ cần kỹ thuật và thị trường mà còn phải tuân thủ pháp lý. Do là động vật hoang dã, người chăn nuôi cần phải có đầy đủ giấy tờ pháp lý như chứng nhận nguồn gốc giống, mã số cơ sở nuôi, kiểm tra định kỳ và xác nhận của cơ quan kiểm lâm.

Trang trại của anh Hùng là một trong số ít cơ sở thực hiện đầy đủ các yêu cầu này ngay từ đầu. Chính vì vậy, sản phẩm của trang trại không chỉ được thị trường trong nước đón nhận mà còn có khả năng xuất khẩu. Không dừng lại ở việc làm giàu cho bản thân, anh Hùng còn tích cực vận động bà con địa phương cùng tham gia nuôi sâm cầm theo chuỗi. Anh sẵn sàng chia sẻ con giống, kỹ thuật và định hướng thị trường để hình thành vùng chăn nuôi tập trung, đảm bảo chất lượng và đầu ra ổn định.

Với mô hình chăn nuôi sâm cầm, anh Hùng và nhiều hộ gia đình tại Bắc Ninh đang mở ra một hướng đi mới cho nông nghiệp địa phương, góp phần tăng thu nhập và phát triển kinh tế vùng. Mô hình này cũng làm tiền đề cho việc bảo tồn và phát triển các loài động vật hoang dã quý hiếm, đồng thời khẳng định giá trị của các loài động vật trong việc phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường.

Ở một tỉnh nông nghiệp như Hà Tĩnh, nơi mà phần lớn dân số sinh sống ở các vùng nông thôn, việc phát triển kinh tế tư nhân ở khu vực này được coi là một hướng đi quan trọng. Với hơn 150.000 hộ nông dân đăng ký danh hiệu sản xuất, kinh doanh giỏi các cấp, tỉnh Hà Tĩnh đang kỳ vọng vào những ‘hạt mầm’ này để hình thành các doanh nghiệp tư nhân ở nông thôn.

Các hội viên nông dân tại Hà Tĩnh đã và đang được tạo điều kiện thuận lợi để đầu tư mở rộng sản xuất, áp dụng công nghệ hiện đại để nâng cao chất lượng và giá trị nông sản. Thông qua tổ chức hội nông dân, gần 224.000 hội viên đã có cơ hội tiếp cận với các nguồn lực và thông tin cần thiết để phát triển sản xuất kinh doanh của mình. Nhiều nông dân đã xây dựng được cơ sở sản xuất bài bản, hình thành doanh nghiệp và trở thành lực lượng nòng cốt trong việc hình thành nền kinh tế tư nhân ở khu vực nông thôn.

Một ví dụ điển hình là chị Châu Thị Hồng Hà, một nông dân chính hiệu và cũng là hội viên xuất sắc của Hà Tĩnh. Khởi nghiệp từ một vài con hươu chỉ với mục đích có thêm thu nhập, sau hơn 30 năm, gia đình chị đã gây dựng nên trang trại chăn nuôi hươu có quy mô hàng trăm con. Đến nay, vợ chồng chị đã thành lập Doanh nghiệp tư nhân nhung hươu Thuận Hà, chuyên kinh doanh các sản phẩm từ hươu. Doanh nghiệp hiện có 3 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 3 sao cấp tỉnh.

Nhiều hội viên nông dân ở Hà Tĩnh đã và đang chuyển mình mạnh mẽ, trở thành những ‘doanh nhân nông thôn’, làm chủ mô hình sản xuất lớn, tạo công ăn việc làm cho lao động địa phương. Tuy nhiên, các mô hình kinh tế tư nhân từ hội viên nông dân vẫn gặp không ít rào cản, từ thiếu vốn, khó tiếp cận thị trường, công nghệ còn hạn chế cho đến thiếu kỹ năng quản lý, điều hành.

Để tháo gỡ những vướng mắc và tạo điều kiện tốt hơn nữa cho những nông dân trở thành doanh nhân, ông Trần Đình Ước – Phó Chủ tịch Hội Nông dân (Ủy ban MTTQ tỉnh) cho biết: Hội viên nông dân sản xuất – kinh doanh giỏi chính là mắt xích quan trọng, giúp nông thôn thoát khỏi tư duy sản xuất nhỏ lẻ, hướng đến nền kinh tế hàng hóa bền vững. Hiện nay, kinh tế nông hộ đang là mô hình kinh tế chính ở khu vực nông thôn.

Từ thực tiễn, việc nhìn nhận đúng vai trò của kinh tế nông hộ và có chính sách phát triển phù hợp sẽ không chỉ nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp mà còn góp phần hình thành một khu vực kinh tế tư nhân năng động, sáng tạo và bền vững. Hội Nông dân tỉnh đang tích cực triển khai các nội dung Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân nhằm hỗ trợ và thúc đẩy sự phát triển của kinh tế tư nhân ở khu vực nông thôn.