Ông Đinh Minh Đức, sinh năm 1952, ở thôn Yên Thắng, xã Minh Hóa, đã trải qua một thời gian chiến đấu ác liệt tại chiến trường Quảng Trị và bảo vệ biên giới phía Tây Nam của Tổ quốc. Với những vết thương trên người, ông đã trở về quê hương và không chịu khuất phục trước bệnh tật, đói nghèo. Thay vào đó, ông đã vươn lên làm giàu cho bản thân và quê hương.

Thanh xuân ở chiến trường

Năm 1970, khi vừa tròn 18 tuổi, Đinh Minh Đức đã tạm gác bút nghiên tình nguyện lên đường nhập ngũ, tham gia kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Sau 8 tháng huấn luyện, đơn vị của ông dự kiến tăng cường vào chiến trường miền Nam. Tuy nhiên, khi hành quân đến Quảng Trị, đơn vị lại được lệnh tham gia chiến dịch Đường 9 – Nam Lào.

Ông Đức kể lại những ngày tháng chiến đấu: “Ngày đó, đơn vị của chúng tôi chủ yếu chiến đấu trong rừng nên nhiều người bị sốt rét. Trong khó khăn, chúng tôi vẫn kiên cường bám rừng, bám trận địa đánh trả những cuộc phản kích bằng không quân của giặc Mỹ”. Cuối năm 1971, ông và nhiều đồng đội bị sốt rét nên phải chuyển ra Bắc điều trị, củng cố lực lượng cho một đơn vị khác.

Năm 1972, người lính trẻ Đinh Minh Đức tiếp tục quay lại chiến trường Quảng Trị, được biên chế vào Cục Hậu cần, Mặt trận B5. Nhiệm vụ của ông là đưa đón lực lượng dân công hỏa tuyến, bộ đội qua lại địa bàn, làm công tác giao liên. Đây là nhiệm vụ hết sức quan trọng, góp phần đưa người, phương tiện, thông tin ra vào chiến trường an toàn.

Ông Đức nhớ lại: “Có lần, tôi nhận được thông tin địch sẽ ném bom vào một đơn vị vận tải vừa vận chuyển quân nhu, đạn dược đang tập kết trên địa bàn nên tức tốc lên đường báo tin. Đêm đó, một mình tôi đi trong rừng, vượt qua nhiều con suối. Có những lúc địch ném bom dọc đường nên phải tắt đèn, nhìn lên trời cắt hướng mà đi”. Sau nhiều năm gắn bó tuổi thanh xuân nơi chiến trường, năm 1988, ông Đức quyết định phục viên.

Khởi nghiệp trên quê hương

Trở về quê hương, cuộc sống gia đình ông Đức gặp muôn vàn khó khăn nhưng người lính năm xưa vẫn không chùn bước. Ông làm thuê nhiều nghề khác nhau để lo cho gia đình. Ông Đức kể: “Tôi về làng chỉ với bộ quần áo lính, trong tay không có đồng vốn nào. Con còn nhỏ, cha mẹ già yếu nên cuộc sống vô cùng cơ cực”.

Thấy địa phương có trữ lượng đá xây dựng lớn trong khi người dân phải đi mua đá ở nơi khác nên ông đã mạnh dạn vay vốn ngân hàng và người thân để thành lập công ty khai thác đá.

Năm 2008, Công ty TNHH Liễu Lựu, chuyên khai thác và chế biến đá xây dựng do ông Đức làm giám đốc được thành lập. Ban đầu, vốn ít, máy móc lạc hậu, thị trường tiêu thụ bấp bênh nên công ty gặp rất nhiều khó khăn.

Tuy nhiên, ông Đức đã kiên trì tìm khách hàng, giữ chữ tín trong kinh doanh, dần dần công ty có chỗ đứng trên thị trường. Đến nay, công ty của ông đã được cấp phép khai thác, chế biến đá trên diện tích gần 4ha. Hệ thống máy móc được đầu tư hiện đại, gồm: Một máy chế biến đá có công suất 75 tấn/giờ, 4 máy xúc đào, 1 máy xúc lật, 2 ô tô tải và một giàn khoan đá… với mức đầu tư trên 4 tỉ đồng.

Hiện, công ty của ông đáp ứng khoảng 40% đá xây dựng trên địa bàn huyện Minh Hóa, doanh thu đạt khoảng 3 tỉ đồng, mang lại lợi nhuận cho gia đình ông khoảng 600 triệu đồng/năm. Không chỉ mang lại thu nhập ổn định cho gia đình, công ty của ông Đức còn tạo việc làm thường xuyên cho 15 lao động địa phương với mức lương bình quân 10 triệu đồng/người/tháng.

Ông Đức đã nhận được nhiều giấy khen, bằng khen của các cấp, ngành về thành tích xuất sắc trong sản xuất, kinh doanh giỏi, thực hiện tốt nghĩa vụ thuế, đóng góp tích cực cho phong trào xây dựng nông thôn mới ở địa phương. Chi tiết hơn về doanh nghiệp của ông Đức bạn có thể tìm hiểu tại đây và tại Trang thông tin doanh nghiệp . Thông qua cố gắng của ông và người dân Minh Hóa, đã đem lại diện mạo mới cho quê hương.

Khởi nghiệp từ những giá trị bản địa, anh Bàn Văn Linh, người dân tộc Dao, đã xây dựng thành công mô hình du lịch cộng đồng tại xóm Đồng Khuân, xã La Bằng. Với khát vọng giới thiệu nét đẹp văn hóa truyền thống và vẻ đẹp thiên nhiên hoang sơ của quê hương, anh Linh đã tạo ra một điểm đến hấp dẫn du khách.

Anh Linh, sinh năm 1991, đã rời quê hương từ sớm để phụ giúp gia đình. Sau nhiều năm xa quê, anh nhận ra tiềm năng phát triển du lịch của vùng đất này và quyết định trở về quê hương lập nghiệp. Với 50 triệu đồng, anh bắt tay vào xây dựng mô hình homestay trên mảnh đất của gia đình.

Sau nhiều chuyến đi tham quan các mô hình du lịch ở vùng Tây Bắc, anh Linh đã tích lũy kiến thức và cải tạo, mở rộng gian nhà nhỏ thành khuôn viên rộng 1.600m² với những nếp nhà sàn, bể bơi, khu vui chơi, khu ăn uống… Cửa Tử homestay dần thành hình và trở thành điểm đến quen thuộc của du khách ở khắp nơi.

Mỗi năm, cơ sở đón từ 2.000 đến 3.000 lượt khách, doanh thu ổn định ở mức khoảng 1 tỷ đồng. Du khách đến với Cửa Tử không chỉ để nghỉ dưỡng mà còn để khám phá văn hóa đặc sắc của dân tộc Dao. Anh Linh tổ chức biểu diễn văn nghệ truyền thống, hướng dẫn du khách học nhuộm vải chàm, tham gia các lễ hội…

Không dừng ở lưu trú, anh Linh còn đầu tư phát triển các dịch vụ trekking, tắm suối, trượt thác… Mô hình của anh trở nên khác biệt nhờ lấy bản sắc văn hóa của dân tộc mình làm điểm tựa để thu hút khách và phát triển du lịch bền vững.

Để du lịch phát triển bốn mùa, anh Linh đã xây dựng thêm nhà hàng, tổ chức các sự kiện văn hóa Dao trong mùa thấp điểm, tạo thêm sinh kế cho bà con địa phương. Năm 2023, anh cùng một số chủ homestay trong vùng thành lập Hợp tác xã Du lịch sinh thái Cửa Tử với 12 thành viên.

Hợp tác xã không chỉ tạo thêm sinh kế cho hàng chục người dân trong vùng mà còn giúp hình thành chuỗi dịch vụ khép kín – từ chỗ ngủ, chỗ ăn đến hướng dẫn viên, vận chuyển, trải nghiệm bản sắc. Nhờ đó, lượng khách ổn định và tăng đều.

Tới nay, mô hình du lịch của anh Bàn Văn Linh đã trở thành một biểu tượng cho sự khởi nghiệp thành công từ những giá trị bản địa. Anh Linh cho hay: “Là người sinh ra, lớn lên ở xóm Đồng Khuân, tôi thấm nhuần tiếng nói, phong tục, nếp sống của người Dao. Tôi mong muốn những giá trị ấy không chỉ gìn giữ trong cộng đồng mình, mà còn lan tỏa ra ngoài, được bạn bè thập phương biết đến và trân trọng.”