Tăng huyết áp – ‘Sát thủ thầm lặng’ đang ngày càng trẻ hóa

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tại Việt Nam, cứ 3 người trưởng thành thì 1 người mắc tăng huyết áp. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 50% số người bị tăng huyết áp được chẩn đoán và chỉ có 30% trong số này được điều trị. Thông tin này cho thấy tình hình tăng huyết áp tại Việt Nam đang trở nên nghiêm trọng và cần được quan tâm đặc biệt.

TS.BS Giang Minh Nhật, phó trưởng khoa hồi sức tim mạch, Bệnh viện Nhân dân Gia Định TP.HCM, cho biết tăng huyết áp được xem là ‘sát thủ thầm lặng’ do không có triệu chứng rõ ràng, chỉ được phát hiện khi gây tổn thương các cơ quan trong cơ thể. Điều này có nghĩa là nhiều người bệnh có thể không biết mình mắc tăng huyết áp cho đến khi bệnh đã gây ra những biến chứng nghiêm trọng.

Tăng huyết áp là bệnh lý mạn tính và cần điều trị suốt đời để ngăn ngừa biến chứng. Tuy nhiên, nhiều người bệnh tăng huyết áp uống thuốc một thời gian thấy ổn định đã tự ý ngưng thuốc. Điều này vô cùng nguy hiểm, vì huyết áp ổn định là nhờ thuốc. Khi ngưng thuốc, huyết áp có thể tăng trở lại và âm thầm gây tổn thương cơ thể. Do đó, người bệnh cần tuân thủ chặt chẽ chỉ định điều trị của bác sĩ và không tự ý ngưng thuốc.

Đáng chú ý, số người bị tăng huyết áp hiện nay nhiều hơn so với trước đây, và có xu hướng trẻ hóa rõ rệt. Nhiều người mới 20-30 tuổi đã bị nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ. Nguyên nhân là do lối sống hiện đại thiếu vận động, ăn mặn, tiêu thụ nhiều thực phẩm nhanh cộng với áp lực công việc, thức khuya và stress kéo dài. Điều này cho thấy rằng tăng huyết áp không chỉ là vấn đề của người cao tuổi mà còn là vấn đề của giới trẻ.

Để giảm nguy cơ tăng huyết áp, người dân có thể thay đổi lối sống bằng cách hạn chế ăn mặn, ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi, hạn chế đường và chất béo xấu, tăng cường vận động thể lực. Người trưởng thành nên kiểm tra huyết áp và các chỉ số tim mạch định kỳ 1-2 năm/lần để phát hiện và điều trị sớm. Việc thay đổi lối sống và kiểm tra sức khỏe định kỳ có thể giúp giảm nguy cơ tăng huyết áp và các biến chứng liên quan.

Tất cả các trạm y tế trên địa bàn TP.HCM hiện đã có đầy đủ thuốc huyết áp và đái tháo đường, giúp người dân có thể tiếp cận điều trị dễ dàng hơn. Điều này cho thấy rằng hệ thống y tế tại TP.HCM đã có những bước tiến đáng kể trong việc cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho người dân. Tuy nhiên, người dân cần tích cực tìm hiểu và chủ động phòng ngừa để bảo vệ sức khỏe của mình.

Loãng xương, một bệnh lý thường gặp ở người cao tuổi, đang có xu hướng trẻ hóa do chế độ ăn uống thiếu canxi và vitamin D, cùng với lối sống ít vận động. Theo ThS.BS Nguyễn Thị Ánh Ngọc, khoa Cơ xương khớp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, loãng xương thường gặp ở nữ giới sau mãn kinh (50 tuổi trở lên) và nam giới từ 70 tuổi trở lên. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, bệnh đã có xu hướng trẻ hóa, đặc biệt là ở người trẻ ít vận động, ăn uống thiếu canxi và vitamin D, làm việc trong môi trường thiếu ánh nắng hoặc phụ nữ sau sinh không được bổ sung vi chất hợp lý.

Ở Việt Nam, theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, tỷ lệ loãng xương trên thế giới đã được đánh giá lại sau khi thực hiện tầm soát mật độ xương gần 100.000 người vào năm 2023-2024. Kết quả cho thấy 50% người từ 40 tuổi trở lên có nguy cơ loãng xương và 27% đã loãng xương. Một số thống kê ước tính khoảng 10% nữ tuổi 20-50 và 7% nam độ tuổi này bị loãng xương. Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, người trẻ chiếm 25% số ca loãng xương được ghi nhận.

Quá trình loãng xương thường diễn ra âm thầm, nên dễ bị bỏ qua. Khi xương đã quá giòn, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như đau lưng mạn tính hoặc giảm chiều cao, gãy xương… lúc này điều trị sẽ phức tạp. Bác sĩ Ngọc đưa ra một số ví dụ về bệnh nhân trẻ mắc loãng xương do chế độ ăn uống và lối sống không hợp lý. Chị Hạnh, 28 tuổi, không bổ sung canxi suốt thai kỳ lẫn sau sinh, đã bị gãy xương chậu do va nhẹ vào giường. Kết quả đo mật độ xương tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho thấy chị bị loãng xương nặng, nồng độ vitamin D trong máu thấp rõ rệt.

Còn anh Hùng, 36 tuổi, ăn chay trường 7 năm, làm việc tại nhà, thường xuyên mỏi thắt lưng, tê bì tay chân. Bác sĩ chẩn đoán anh thiếu canxi, vitamin D, mật độ xương thấp hơn nhiều so với trung bình độ tuổi.

Bác sĩ Ngọc tư vấn rằng nên chăm sóc xương giai đoạn đầu đời đến trước 25-30 tuổi góp phần giảm nguy cơ loãng xương về sau. Chế độ ăn với sữa, cá nhỏ nguyên xương, đậu phụ, rau xanh cung cấp canxi từ nguồn thực phẩm. Trẻ nhỏ cần được bú mẹ, bổ sung vitamin D. Phụ nữ mang thai và sau sinh cần bổ sung canxi và vitamin D theo đúng chỉ định của bác sĩ. Người trưởng thành nên tiếp xúc ánh nắng buổi sáng 15-30 phút mỗi ngày để tổng hợp vitamin D. Trường hợp không thể đảm bảo qua ăn uống, có thể sử dụng viên bổ sung canxi – vitamin D theo hướng dẫn của bác sĩ.

Bác sĩ Ngọc cũng khuyến cáo nên tầm soát và phòng ngừa loãng xương sớm, đặc biệt là ở những nhóm nguy cơ cao như nữ trên 50 tuổi, nam trên 70 tuổi, người từng gãy xương bất thường, người ăn chay nghiêm ngặt, mắc bệnh mạn tính.

Bệnh gout đang trở thành một vấn đề sức khỏe ngày càng phổ biến và trẻ hóa. Mặc dù thường gặp ở nam giới trên 40 tuổi, nhưng gần đây, nhiều bệnh nhân trẻ tuổi cũng được chẩn đoán mắc phải do lối sống không lành mạnh.

Gout là một bệnh khớp do rối loạn chuyển hóa purin, dẫn đến lắng đọng tinh thể urat ở cơ và khớp. Nó thường biểu hiện dưới dạng các cơn đau dữ dội và sưng khớp, đặc biệt là ở chân và tay. Bệnh nhân Nguyễn Tuấn Thanh, 33 tuổi, là một điển hình. Anh từng nghĩ gout là bệnh của người trung niên nên khi đột nhiên sưng mắt cá chân ở tuổi 25, anh vẫn tưởng bản thân đi lại nhiều, dẫn đến bong gân. Tuy nhiên, sau khi tìm thầy lang và mua thuốc tây, tình trạng sưng đau ngày càng nặng. Anh ra bệnh viện TP HCM và được chẩn đoán mắc bệnh gout.

BS.CK2 Huỳnh Phan Phúc Linh, Trưởng Khoa Điều trị theo yêu cầu, Bệnh viện Chợ Rẫy, cho biết bệnh gout đang gia tăng trong dân số. Trước đây, bệnh thường gặp ở nam giới trên 40 tuổi, nhưng những năm gần đây, nhiều bệnh nhân 20-30 tuổi cũng đến khám. Thống kê từ Bệnh viện Đại học Y dược TP HCM cho thấy, cứ 4 người đến khám và được chẩn đoán mắc bệnh gout thì độ tuổi 30-40 chiếm 50% và tỷ lệ này ngày càng gia tăng.

Nguyên nhân chính khiến bệnh gout trẻ hóa là lối sống hiện đại. Chế độ ăn nhiều thực phẩm giàu purin như hải sản, nội tạng động vật, thịt đỏ và thịt chế biến sẵn là yếu tố quan trọng. Uống nhiều đồ uống có cồn cũng làm tăng sản xuất purin và giảm bài tiết axit uric.

Để phòng ngừa gout, nên giảm tiêu thụ thực phẩm giàu purin và hạn chế rượu bia. Uống đủ nước, tránh mất nước. Duy trì cân nặng hợp lý và tăng cường vận động. Không tự ý dùng thuốc khi đau khớp. Khi có cơn viêm khớp, người bệnh cần đi khám sớm để được chẩn đoán và điều trị.

Sau khi được chẩn đoán gout, việc duy trì thuốc hạ axit uric cần được tuân thủ nghiêm ngặt. Kết hợp với thay đổi lối sống, ăn uống phù hợp và kiểm soát cân nặng sẽ giúp quản lý bệnh hiệu quả. Sau 8 năm sống chung với căn bệnh từng bị coi là ‘bệnh của người già’ hay ‘bệnh nhà giàu’, Tuấn Thanh đã kiểm soát tốt bệnh tình. Thời gian đầu, anh lơ là điều trị, bỏ qua lịch hẹn, dẫn đến nhiều cơn gout cấp đau dữ dội. Nhưng nay anh đã điều chỉnh lối sống và duy trì tái khám định kỳ.

Các chuyên gia y tế khuyến cáo rằng việc kiểm soát và điều trị bệnh gout cần được thực hiện một cách nghiêm ngặt và lâu dài. Người bệnh cần tuân thủ các chỉ dẫn của bác sĩ và điều chỉnh lối sống để tránh các biến chứng nghiêm trọng. Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào của bệnh gout, hãy đến khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Một số thông tin khác về bệnh gout có thể được tìm hiểu tại bệnh viện.com.vn và các nguồn thông tin uy tín khác trên internet.