Kinh tế tuần hoàn đang nổi lên như mộtแนว cách phát triển quan trọng cho các quốc gia và doanh nghiệp trên toàn thế giới. Đây là một mô hình kinh tế hướng tới giảm thiểu chất thải, tối đa hóa việc sử dụng tài nguyên bằng cách tái chế, tái sử dụng, cũng như phục hồi các sản phẩm, vật liệu và tài nguyên trong suốt vòng đời của chúng.

Mô hình kinh tế tuần hoàn khác biệt hoàn toàn với mô hình kinh tế truyền thống ‘lấy-sản-xuất-vứt bỏ’. Thay vì xem tài nguyên là vô tận và chi phí cho việc xử lý chất thải là không đáng kể, kinh tế tuần hoàn tìm cách khép kín vòng đời sản phẩm, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và hướng tới phát triển bền vững. Bằng cách áp dụng mô hình này, các doanh nghiệp và quốc gia có thể giảm thiểu lãng phí, tối ưu hóa sử dụng tài nguyên và giảm thiểu tác động môi trường.

Một ví dụ điển hình về kinh tế tuần hoàn là mô hình VAC (vườn – ao – chuồng) mà nhiều hộ gia đình ở Việt Nam đã áp dụng. Ông Nguyễn Văn Hà, một nông dân ở xã Hòa Phú, TP. Hà Nội, đã chuyển đổi từ hình thức canh tác thuần túy sang sử dụng phân hữu cơ cho vườn bưởi của mình. Kết quả là vườn bưởi của ông không chỉ đem lại lợi nhuận cao hơn mà còn giúp giảm thiểu việc sử dụng phân hóa học và bảo vệ môi trường. Qua đó, ông Hà cũng đóng góp vào việc giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và xây dựng một mô hình phát triển bền vững.

Theo anh Đỗ Văn Hoàng, Phó Tổng Giám đốc Công ty Bio Farm Việt Nam, chi phí ban đầu cho việc sử dụng phân hữu cơ có thể cao hơn nhưng sau đó sẽ giảm bớt và mang lại lợi ích lâu dài cho người dân. Việc chuyển đổi sang sử dụng phân hữu cơ không chỉ giúp giảm thiểu tác động môi trường mà còn giúp tăng cường chất lượng sản phẩm và nâng cao thu nhập cho người dân.

Kinh tế tuần hoàn không chỉ là một khái niệm mà còn là một yêu cầu cần thiết để tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu. Các doanh nghiệp và sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam sắp tới cũng không thể tránh khỏi xu thế này. Để có thể tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, các doanh nghiệp Việt Nam cần nhanh chóng chuyển đổi sang mô hình kinh tế tuần hoàn và đáp ứng các yêu cầu về môi trường và phát triển bền vững.

Ông Nguyễn Quang Vinh, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, cho rằng các doanh nghiệp cần nhanh chóng triển khai những mô hình môi trường pháp lý để tạo điều kiện cho doanh nghiệp chuyển đổi sang mô hình kinh tế tuần hoàn. Việc xây dựng một môi trường pháp lý thuận lợi sẽ giúp các doanh nghiệp có thể chuyển đổi sang mô hình kinh tế tuần hoàn một cách dễ dàng và hiệu quả hơn.

Tóm lại, kinh tế tuần hoàn là một mô hình phát triển bền vững, hướng tới giảm thiểu chất thải và tối đa hóa việc sử dụng tài nguyên. Đây là một cơ hội cho các doanh nghiệp và quốc gia trên toàn thế giới, bao gồm cả Việt Nam, để chuyển đổi sang một mô hình phát triển mới, đảm bảo cho sự phát triển lâu dài và bền vững. Việc chuyển đổi sang mô hình kinh tế tuần hoàn không chỉ giúp giảm thiểu tác động môi trường mà còn giúp tăng cường chất lượng sản phẩm, nâng cao thu nhập cho người dân và đảm bảo cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Các nhà nghiên cứu từ Đại học Quốc gia Seoul (Hàn Quốc) đã tạo ra một loại sợi sinh học phân hủy đột phá, hứa hẹn sẽ cách mạng hóa ngành dệt may điện tử và giải quyết vấn đề rác thải điện tử ngày càng gia tăng. Loại sợi này được làm từ polyme tái tạo, có khả năng phân hủy tự nhiên trong đất hoặc phân hữu cơ, mà không gây hại cho môi trường.

Khác biệt với các loại vải điện tử truyền thống, sợi sinh học này có thể phân hủy trong vài tháng, thay vì tồn tại hàng thế kỷ trong các bãi chôn lấp. Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí npj Flexible Electronics vào tháng 7.2025, sợi sinh học này vẫn duy trì chức năng cho công nghệ đeo được, như vải theo dõi sức khỏe.

Điều này đáp ứng được mục tiêu phổ biến các thiết bị điện tử bền vững trong tương lai, giải quyết vấn đề rác thải điện tử đang trở thành một cuộc khủng hoảng toàn cầu. Hơn 50 triệu tấn rác thải điện tử đang được tạo ra hàng năm, với phần lớn từ các sản phẩm dệt may không thể tái chế, chứa kim loại và nhựa.

Sợi sinh học này không chỉ cho phép phát triển công nghệ đeo tiên tiến mà còn giảm thiểu tác hại đến môi trường. Tương lai của sợi sinh học là rất thú vị, với tiềm năng ứng dụng trong nhiều ngành công nghiệp, từ thời trang đến chăm sóc sức khỏe.

Nếu đang sử dụng smartwatch, máy theo dõi sức khỏe hay các thiết bị đeo khác, công nghệ này có thể giúp sản phẩm tiếp theo trở nên thân thiện với môi trường mà không ảnh hưởng đến hiệu suất. Nhóm nghiên cứu hiện mở rộng quy mô sản xuất với mục tiêu thương mại hóa trong vòng 5 năm tới.

Tuy nhiên, họ cũng đối mặt với những thách thức như đảm bảo độ bền tương đương với vải điện tử truyền thống và duy trì chi phí cạnh tranh. Một câu hỏi được nhiều người quan tâm là tuổi thọ của các sản phẩm điện tử phân hủy sinh học.

Các nghiên cứu chỉ ra rằng tuổi thọ của chúng có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm tác động của đất và các trường hợp sử dụng thực tế như bẻ cong và cọ xát. Điều này cho thấy rằng vẫn còn nhiều thách thức cần phải vượt qua để đảm bảo hiệu suất và độ bền của các sản phẩm điện tử phân hủy sinh học.