Trong bối cảnh chuyển đổi số và thương mại điện tử đang phát triển mạnh mẽ, nhiều tiểu thương tại các chợ truyền thống đang gặp khó khăn trong việc thích nghi và cạnh tranh. Để hỗ trợ tiểu thương và nhà bán hàng địa phương tiếp cận công nghệ, nâng cao kỹ năng số và chuyển đổi phương thức kinh doanh hiện đại trên nền tảng thương mại điện tử, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) đã phối hợp với ngành công thương Đà Nẵng tổ chức các hoạt động hỗ trợ tích cực.

Ông Nguyễn An Sơn, đại diện Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, cho biết cục đã và đang xây dựng cộng đồng chuyển đổi số tiểu thương chợ truyền thống và các tuyến phố. Thông qua đó, tiểu thương sẽ được cập nhật kiến thức và kỹ năng chuyển đổi số thường xuyên, tiếp cận các giải pháp chuyển đổi số nhanh chóng và được hỗ trợ hỏi – đáp với chuyên gia. Cục đã phát hành Sổ tay hướng dẫn chuyển đổi số tiểu thương chợ truyền thống tại địa chỉ https://sotay.tieuthuongvietnam.vn, cung cấp kiến thức cho tiểu thương tiếp cận và ứng dụng công nghệ vào hoạt động kinh doanh hàng ngày.

Tại Đà Nẵng, ngành công thương thành phố đang tích cực hỗ trợ tiểu thương tập huấn kỹ năng số, kết nối và phát triển thương mại điện tử. Ông Nguyễn Văn Trừ, Phó Giám đốc Sở Công Thương Đà Nẵng, cho hay sở đã phối hợp với các đơn vị, sàn thương mại điện tử và các KOL (người có tầm ảnh hưởng) tổ chức nhiều hoạt động tập huấn, hướng dẫn chuyển đổi số cho tiểu thương tại các chợ Hàn, chợ Cồn, chợ Đống Đa…

Mặc dù nhận thức của tiểu thương về thương mại điện tử và kinh doanh trực tuyến đã thay đổi theo hướng tích cực, việc ứng dụng công nghệ số và tổ chức bán hàng trên các sàn thương mại điện tử vẫn còn nhiều hạn chế. Phần lớn tiểu thương mới dừng lại ở việc kết nối, vận chuyển hàng hóa qua các kênh cá nhân mà chưa hình thành được mô hình kinh doanh bền vững trên nền tảng số.

Ông Trừ kỳ vọng, với sự đồng hành của Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, cùng các đơn vị liên quan, các chương trình đào tạo chuyển đổi số sẽ tiếp tục được mở rộng, thiết thực hơn, giúp tiểu thương và nhà bán hàng tại Đà Nẵng có thêm cơ hội tiếp cận các xu hướng kinh doanh hiện đại, nâng cao hiệu quả bán hàng và từng bước hội nhập vào việc phát triển thương mại điện tử hiện nay.

Trong sáng ngày 2/8, tại Đà Nẵng, chương trình đào tạo chuyển đổi số cho các ban quản lý chợ, tiểu thương và nhà bán hàng địa phương đã diễn ra. Chị Huỳnh Thị Thu Hương, phụ trách thương mại điện tử Công ty TNHH Triết Minh (Trimico), cho hay, trước đây các sản phẩm của công ty chủ yếu bán trực tiếp, nhưng hiện nay công ty đang đẩy mạnh quảng bá và bán hàng qua các nền tảng số.

Buổi tập huấn đã mang đến cho công ty nhiều kiến thức mới và kỹ năng quan trọng trong việc kết nối khách hàng, tối ưu chi phí và quản lý hiệu quả việc bán hàng qua các nền tảng thương mại điện tử. Công ty sẽ ứng dụng những kiến thức này để nâng cao hiệu quả kinh doanh và tiếp cận khách hàng ở mọi miền Tổ quốc.

Ông Võ Văn Khanh, đại diện Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam tại khu vực miền Trung – Tây nguyên, thông tin rằng các hoạt động hỗ trợ tiểu thương kinh doanh trên các nền tảng thương mại điện tử đã được Hiệp hội phối hợp với Sở Công Thương thành phố Đà Nẵng thực hiện từ nhiều năm qua.

Các hoạt động hỗ trợ tiểu thương không chỉ xoay quanh việc livestream bán hàng mà còn được mở rộng thành chuyển đổi số ứng dụng thương mại điện tử cho tiểu thương. Sau khi kích hoạt thành công chương trình hỗ trợ tiểu thương livestream bán hàng tại chợ Cồn, chương trình của Hiệp hội đã được đưa vào hỗ trợ chung của Bộ Công Thương.

Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam tại khu vực miền Trung – Tây nguyên cũng nhận được đề xuất xây dựng đề án, kế hoạch dài hơi ứng dụng cho giai đoạn 2026 – 2030 để hỗ trợ tiểu thương. Ông Khanh khẳng định, sau thời gian triển khai, nhiều tiểu thương ở các chợ của Đà Nẵng đã ứng dụng rất tốt chuyển đổi số và thương mại điện tử, đặc biệt là hoạt động livestream.

Nhiều chợ truyền thống tại TP.HCM đang hoạt động cầm chừng, thậm chí bỏ hoang, khiến các cơ quan chức năng phải lên kế hoạch để cứu các chợ này.

Theo Sở Công Thương TP.HCM, hàng loạt chợ truyền thống trên địa bàn thành phố hiện đang rơi vào tình trạng hoạt động cầm chừng, một số chợ gần như không còn hoạt động do nhiều nguyên nhân như vị trí không thuận lợi, cơ sở hạ tầng xuống cấp và chịu sự cạnh tranh mạnh mẽ từ sự phát triển của thương mại điện tử. Các chợ này đã được đầu tư qua nhiều giai đoạn với nhiều nguồn vốn khác nhau nhưng vẫn không thể cải thiện tình hình.

Chợ Tân Phú (quận 9 cũ) và Chợ Phú Hữu (quận 9 cũ) là hai ví dụ điển hình. Chợ Tân Phú được xây dựng từ năm 2005 nhưng do vị trí giao thông không thuận lợi nên không có tiểu thương kinh doanh. Chợ Phú Hữu được xây dựng từ năm 2004 với 164 sạp nhưng hiện chỉ có khoảng 20 sạp có người bán và hoạt động hạn chế vào buổi tối với chỉ 7-8 tiểu thương bán đồ ăn uống.

Trước thực trạng đáng lo ngại này, Sở Công Thương TP.HCM đã xây dựng đề án tổng thể nhằm phát triển hệ thống chợ truyền thống theo hướng hiện đại, linh hoạt và thích ứng với chuyển đổi số cũng như nhu cầu tiêu dùng mới. Đề án này nhắm tới việc duy trì và phát triển hệ thống chợ truyền thống, một kênh phân phối quan trọng trong đời sống của người dân.

Để thực hiện đề án này, Sở Công Thương đã phối hợp với Trường Đại học Kinh tế – Luật TP.HCM để nghiên cứu và xây dựng các giải pháp cụ thể. Sở cũng đề nghị các địa phương tiến hành rà soát tình hình hoạt động của các chợ, phân tích nguyên nhân khó khăn của từng chợ để có cách giải quyết cụ thể.

Một số giải pháp đã được đưa ra bao gồm tổ chức các chương trình khuyến mãi, tăng cường quảng bá hình ảnh chợ, khuyến khích thanh toán không dùng tiền mặt, bán hàng trực tuyến, hỗ trợ giao hàng và kiểm soát an toàn thực phẩm chặt chẽ. Ngoài ra, việc xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm cũng được coi là một giải pháp quan trọng.

Đặc biệt, mô hình bán hàng trực tuyến tại chợ truyền thống đã được áp dụng tại một số tỉnh thành và cần được nhân rộng nhanh chóng. Sở Công Thương TP.HCM khẳng định rằng chợ truyền thống vẫn là một kênh phân phối quan trọng nhưng cần được điều chỉnh mô hình hoạt động để tồn tại song song với thương mại hiện đại, đảm bảo hiệu quả kinh doanh.

Đề án tổng thể này sẽ không chỉ giúp cho các chợ truyền thống hoạt động hiệu quả hơn mà còn đảm bảo sự phát triển bền vững của hệ thống chợ, đáp ứng nhu cầu của người dân và góp phần xây dựng nền kinh tế vững mạnh.

Sở Công Thương tỉnh Quảng Trị đã thực hiện việc chuyển toàn bộ cán bộ, nhân viên của sở này sang làm việc tại trụ sở của Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Quảng Trị, mặc dù chưa được cấp có thẩm quyền cho phép. Việc này diễn ra trong bối cảnh trụ sở chính của Sở Công Thương đang trong quá trình cải tạo, sửa chữa.

Thông tin được biết, vào ngày 14-7, ông Hồ Xuân Hòe, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Quảng Trị, đã chỉ đạo việc chuyển toàn bộ cán bộ, nhân viên từ trụ sở chính của Sở ở số 11 Quang Trung sang làm việc tại địa điểm số 180A Lê Lợi, phường Đồng Hới. Đây là trụ sở của Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Quảng Trị, đơn vị trực thuộc Sở Công Thương.

Tuy nhiên, việc sử dụng trụ sở của Chi cục Quản lý thị trường làm nơi làm việc tạm thời cho Sở Công Thương không đơn thuần chỉ là sắp xếp lại nơi làm việc. Theo xác nhận của cơ quan chức năng, trụ sở số 180A Lê Lợi của Chi cục Quản lý thị trường hiện vẫn là tài sản được đầu tư bằng nguồn vốn của Bộ Công Thương, chưa được quyết toán và chưa hoàn tất thủ tục điều chuyển về địa phương quản lý.

Do đó, việc Sở Công Thương sử dụng trụ sở này mà chưa có sự cho phép của cơ quan có thẩm quyền đã gây ra nhiều khó khăn cho cán bộ của Chi cục Quản lý thị trường. Toàn bộ phòng làm việc, hồ sơ, tài liệu, bàn ghế của Sở Công Thương đã được chuyển đến trụ sở của Chi cục Quản lý thị trường, khiến nhiều cán bộ của chi cục phải chuyển sang làm việc tạm tại Đội Quản lý thị trường số 6, trong điều kiện chật chội, chen chúc. Một số người thậm chí không có bàn làm việc, phải để đồ đạc cá nhân và tài liệu trên xe vì chưa có chỗ ổn định.

Bên cạnh đó, Sở Công Thương tỉnh Quảng Trị đã gửi văn bản đề nghị chủ trương ‘mượn’ trụ sở của Chi cục Quản lý thị trường để làm nơi làm việc tạm thời trong thời gian sửa chữa. Tuy nhiên, Sở Tài chính tỉnh Quảng Trị đã có văn bản trả lời chính thức, khẳng định rằng trụ sở tại số 180A Lê Lợi của Chi cục Quản lý thị trường là tài sản của Bộ Công Thương, chưa hoàn thành nghiệp thu quyết toán và Bộ Công Thương chưa có quyết định điều chuyển tài sản, bàn giao trụ sở về cho địa phương quản lý theo quy định.

Vì vậy, nội dung xin chủ trương ‘mượn’ trụ sở không thuộc thẩm quyền quyết định của UBND tỉnh Quảng Trị và Sở Tài chính không có cơ sở để tham mưu. Tuy nhiên, trên thực tế, việc ‘mượn’ trụ sở của Sở Công Thương đã được thực hiện từ trước đó.

Đáng chú ý, ông Hồ Xuân Hòe, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Quảng Trị, còn cho cải tạo 2 phòng làm việc ngay sau khi chuyển đến trụ sở Chi cục Quản lý thị trường, dù công trình này chỉ mới đưa vào sử dụng thời gian ngắn và vẫn thuộc quyền quản lý của Bộ Công Thương.

Hiện vẫn chưa có ý kiến chính thức từ UBND tỉnh Quảng Trị về vụ việc này. Trong khi đó, hàng chục cán bộ Chi cục Quản lý thị trường vẫn đang làm việc trong điều kiện tạm bợ, chờ một giải pháp chính thức được đưa ra.