Ngành bao bì đang đứng trước những thách thức lớn trong quá trình chuyển đổi xanh, không chỉ từ yêu cầu của pháp luật trong nước mà còn từ nhu cầu tiêu dùng bền vững và các tiêu chuẩn quốc tế. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này phải thực hiện một cuộc chuyển đổi mạnh mẽ để đáp ứng nhu cầu tái chế và giảm thiểu rác thải một cách hiệu quả.

Để đối mặt với thách thức này, Liên minh Tái chế Bao bì Pro Việt Nam đã được thành lập với mục tiêu xây dựng một hệ sinh thái tái chế đồng bộ và thúc đẩy trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) theo hướng thực chất. Sau 6 năm hoạt động, Pro Việt Nam đã đạt được những kết quả ấn tượng, cụ thể là thu gom và tái chế hơn 64.000 tấn bao bì vào năm 2024.

Tuy nhiên, ngành tái chế vẫn còn phải đối mặt với nhiều thách thức. Việc phân loại rác tại nguồn chưa được thực hiện một cách hiệu quả và thiếu chế tài mạnh để khuyến khích phân loại rác là những trở ngại lớn. Ngoài ra, sản phẩm tái chế của Việt Nam còn gặp khó khăn khi xuất khẩu sang một số thị trường như EU do quy trình chứng nhận phức tạp và yêu cầu kỹ thuật khắt khe.

Để giải quyết những thách thức này, Pro Việt Nam đã đề ra một số giải pháp. Tổ chức này sẽ tập trung mở rộng mạng lưới hợp tác để nâng cao hiệu quả thu gom, tái chế, ứng dụng công nghệ trong phân loại rác và quản lý dữ liệu tái chế. Đồng thời, các doanh nghiệp thành viên sẽ thiết kế bao bì thân thiện với môi trường, dễ thu gom, dễ tái chế.

Mục tiêu của Pro Việt Nam là đến năm 2030, toàn bộ bao bì do các thành viên đưa ra thị trường sẽ được thu gom, tái chế, góp phần thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn. Một số doanh nghiệp tái chế như Công ty CP Nhựa tái chế Duy Tân đã áp dụng công nghệ mới để tái chế chai nhựa thành sản phẩm mới. Công ty đã xây dựng hệ thống thu gom và tái chế rác thải nhựa, giúp giảm thiểu rác thải nhựa ra môi trường.

Tuy nhiên, để kinh tế tuần hoàn phát triển, cần sự phối hợp của chính sách, nhà sản xuất, hiệp hội, khối thu gom phi chính thức, cùng truyền thông, giáo dục cộng đồng. Việc phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan sẽ giúp tạo ra một môi trường tái chế hiệu quả và bền vững.

Nhìn chung, việc chuyển đổi xanh trong ngành bao bì là một quá trình phức tạp và thách thức. Tuy nhiên, với sự hợp tác và nỗ lực của các doanh nghiệp, tổ chức và chính phủ, mục tiêu tái chế và giảm thiểu rác thải có thể được đạt được. Liên minh Tái chế Bao bì Pro Việt Nam đã và đang đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy quá trình này.

Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM đang đề xuất xây dựng một trung tâm tái chế pin với công suất khoảng 3.000 tấn mỗi năm, như một phần của nỗ lực chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện. Đề xuất này được đưa ra trong bối cảnh Việt Nam đang tích cực triển khai các biện pháp để giảm thiểu tác động môi trường và chuyển dịch sang năng lượng sạch.

Ông Lê Thanh Hải, giám đốc Trung tâm tư vấn ứng dụng kinh tế, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, đã chia sẻ thông tin này tại một buổi họp báo về tình hình kinh tế – xã hội của TP.HCM vào ngày 24-7. Ông Hải cho biết rằng Việt Nam đã có một nhà máy sản xuất pin xe điện đặt tại Hà Tĩnh, với quy mô đầu tư hàng ngàn tỉ đồng. Ngoài ra, Việt Nam cũng đã ký kết hợp tác với Li-Cycle, một doanh nghiệp hàng đầu thế giới về tái chế pin xe điện.

Li-Cycle là một trong những công ty tiên phong trong lĩnh vực tái chế pin xe điện, với công nghệ tiên tiến cho phép thu hồi tới 90-95% vật liệu trong pin xe điện. Sự hợp tác này bao gồm cung ứng, tái chế pin và nghiên cứu đầu tư hệ thống tái chế tại Việt Nam. Ông Hải nhấn mạnh rằng pin xe điện chứa nhiều kim loại quý như niken, coban, mangan, vì vậy việc thu hồi, tái chế những nguyên liệu này là vô cùng cần thiết.

Không chỉ vậy, nhiều doanh nghiệp cũng đang quan tâm và đầu tư vào các giải pháp kéo dài tuổi thọ pin, như tận dụng pin sau khi giảm hiệu suất trong xe điện để làm hệ thống dự trữ điện cho nhà máy, năng lượng mặt trời hoặc tái chế thành tấm pin năng lượng mặt trời. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu chất thải mà còn góp phần phát triển môi trường xanh.

Đề án chuyển đổi 400.000 xe máy sang xe điện cũng đề xuất TP.HCM khuyến khích và đặt mục tiêu xây dựng trung tâm tái chế pin. Nếu đạt các tiêu chuẩn kỹ thuật, TP.HCM sẽ xem xét cơ chế hỗ trợ như cho vay ưu đãi hoặc dùng quỹ bảo vệ môi trường để tài trợ. Ông Hải kỳ vọng rằng trong 10 năm tới, TP.HCM sẽ hình thành được trung tâm tái chế pin hiện đại, góp phần giảm thiểu rủi ro ô nhiễm và góp phần phát triển môi trường xanh.

Một trong những nhóm phát thải khí nhà kính cao là shipper, với quãng đường chạy trung bình mỗi ngày từ 80-120km, gấp 3-4 lần người dân bình thường. Dự kiến từ tháng 1-2026, TP.HCM sẽ bắt đầu áp dụng các chính sách ưu đãi, đồng thời ngừng cấp mới phù hợp với tài xế xe máy xăng tham gia các nền tảng gọi xe công nghệ. Điều này thể hiện sự quyết tâm của TP.HCM trong việc giảm thiểu tác động môi trường và chuyển dịch sang năng lượng sạch.

Việc xây dựng trung tâm tái chế pin và chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện là một phần của nỗ lực lớn hơn để bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Với sự hợp tác giữa các doanh nghiệp và sự hỗ trợ từ chính phủ, hy vọng rằng mục tiêu này sẽ được thực hiện trong tương lai gần.