Thiên tai gây thiệt hại nặng nền trong 7 tháng đầu năm

Thiên tai đã gây ra những thiệt hại nặng nền trong 7 tháng đầu năm nay. Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, từ đầu năm đến hết ngày 23/7, đã có nhiều đợt thiên tai nghiêm trọng như bão, áp thấp nhiệt đới, lũ, ngập lụt, hạn hán, xâm nhập mặn, sạt lở, sụt lún đất và ngập lụt do triều cường xảy ra tại nhiều địa phương trên cả nước.

Trong 7 tháng đầu năm, thiên tai đã gây ra 114 người chết, mất tích và thiệt hại kinh tế lên tới trên 553 tỷ đồng. Đặc biệt, cơn bão số 3 (bão Wipha) và dông trước bão, mưa lũ sau bão đã gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Hai đợt mưa lớn, sạt lở đất, lũ quét, lũ, ngập lụt nghiêm trọng tại một số tỉnh miền núi phía Bắc và Bắc Trung Bộ đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng.

Một trong những sự cố thiên tai nghiêm trọng nhất là trận dông lốc xảy ra vào ngày 19/7 tại tỉnh Quảng Ninh, khiến chìm tàu du lịch Vịnh Xanh 58 và làm 39 người chết, mất tích. Hoàn lưu bão số 3 cũng đã gây ra mưa lũ lớn tại tỉnh Nghệ An, khiến nhiều ngôi nhà, công trình, trường học, trạm y tế ở một số xã miền núi, biên giới của tỉnh này bị hư hỏng.

Năm 2024 được ghi nhận là một năm thiên tai khốc liệt và cực đoan với nhiều loại hình trên khắp cả nước. Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, trong năm 2024, đã có 10 trận bão, áp thấp nhiệt đới; 240 trận mưa lớn, ngập úng, lũ, lũ quét, sạt lở đất; 278 trận dông lốc, sét, mưa đá; 409 trận sạt lở và hạn hán, xâm nhập mặn tại Đồng bằng sông Cửu Long; 472 trận động đất và 17 đợt nắng nóng.

Thiên tai trong năm 2024 đã làm 519 người chết, mất tích, gấp hơn 3 lần so với năm 2023 và 2,5 lần trung bình 10 năm từ 2014 đến năm 2023. Thiệt hại về kinh tế ước tính lên tới trên 91.600 tỷ đồng, gấp 10 lần so với năm 2023 và gấp hơn 4 lần trung bình 10 năm 2014-2023.

Bão số 3 (bão Yagi) là một trong những cơn bão mạnh nhất trong 30 năm qua trên biển Đông và trong 70 năm qua trên đất liền, gây ra nhiều thiệt hại về người và tài sản. Bão Yagi và mưa lũ sau bão đã làm 345 người chết, mất tích và gây thiệt hại kinh tế lên tới trên 84.500 tỷ đồng.

Nhà mạng Viettel đang chuẩn bị triển khai một giải pháp công nghệ mới để duy trì liên lạc tại các vùng bị cô lập do thiên tai, đó là sử dụng máy bay không người lái (drone) có khả năng phát sóng 4G trong bán kính 6 km. Giải pháp này là một phần trong các phương án mà nhà mạng này chuẩn bị để sẵn sàng cho việc cứu hộ cứu nạn trong trường hợp khẩn cấp.

Drone có thể bay ở độ cao 50-100 m, tạo vùng phủ sóng với bán kính đạt 6 km, giúp tiếp cận các khu vực ngập lụt, sạt lở hoặc địa hình đồi núi che chắn trong điều kiện các tuyến đường bị cô lập, xe phát sóng không thể tiếp cận. Điều này đảm bảo thông suốt liên lạc phục vụ công tác tìm kiếm cứu nạn.

Việc dùng drone phát sóng từng được Viettel giới thiệu tại triển lãm MWC2025 tại Tây Ban Nha hồi đầu năm. Giải pháp sử dụng máy bay không người lái có khả năng mang tải 35-45 kg, gắn thiết bị thu phát sóng trên thân, được kết nối với các thiết bị mặt đất bằng hệ thống cáp hybrid siêu nhẹ, dài 100-200 m, tích hợp cả điện và tín hiệu quang.

Khi sử dụng, nguồn điện xoay chiều 380 V lấy từ điện lưới hoặc máy phát điện dưới mặt đất sẽ được chuyển thành điện áp một chiều 1.000 V để truyền tải lên drone. Module chuyển đổi nguồn lắp trên cao giúp cấp nguồn điện liên tục, ổn định duy trì thiết bị bay liên tục trong thời gian dài. Ngoài ra, drone cũng tích hợp pin dự phòng có chức năng đảm bảo hạ cánh khẩn cấp khi mất nguồn xoay chiều dưới đất.

Theo Viettel, giải pháp cho phép thiết lập dịch vụ trong vòng 1-2 tiếng với drone mang bộ thiết bị phát sóng và ăng-ten lên cao 50-100 m, kết hợp truyền dẫn vệ tinh, cung cấp vùng phủ sóng với bán kính đến 6 km cho dịch vụ 4G. Hệ thống có thể hoạt động trong thời gian dài đến 24 tiếng.

Ngoài drone, nhà mạng này cho biết đã sẵn sàng các phương án dự phòng ắc-quy, máy phát điện để vận hành trạm trong điều kiện bị ảnh hưởng bởi thiên tai. 100 đội ứng cứu thông tin nhà trạm, tuyến cáp được điều động, 150 đội xử lý sự cố thuê bao băng rộng cố định và 30 đội sửa chữa máy phát điện đến hỗ trợ các tỉnh bị ảnh hưởng bởi bão và hoàn lưu.

Trước đó, dưới sự chỉ đạo của Bộ Khoa học và Công nghệ, các nhà mạng đã mở roaming, liên thông sóng viễn thông để người dùng nhà mạng này có thể sử dụng sóng từ nhà mạng khác trong trường hợp một nhà mạng gặp sự cố. Đến ngày 24/7, Viettel cho biết đã mở roaming tại 27 xã ở Nghệ An, đảm bảo cho thuê bao di động trong các khu vực này cơ bản duy trì hoạt động, đáp ứng nhu cầu liên lạc cho công tác cứu hộ, cứu nạn; đồng thời cộng 20.000 đồng vào tài khoản cho 31.000 khách hàng để duy trì liên lạc trong lúc khẩn cấp.

Viettel đang tiếp tục triển khai các giải pháp công nghệ để hỗ trợ công tác cứu hộ cứu nạn trong trường hợp khẩn cấp. Với việc sử dụng drone phát sóng 4G, nhà mạng này hy vọng sẽ giúp duy trì liên lạc tại các vùng bị cô lập do thiên tai, đảm bảo thông suốt liên lạc phục vụ công tác tìm kiếm cứu nạn.

Trong bối cảnh thời tiết cực đoan ngày càng gia tăng với cường độ và tần suất khó lường, việc ứng dụng công nghệ cảnh báo ngập lụt theo thời gian thực đã trở thành một công cụ thiết yếu giúp các khu vực và cộng đồng dân cư nâng cao khả năng phòng ngừa và ứng phó. Công nghệ này không chỉ giúp người dân chủ động bảo vệ bản thân và cộng đồng trước thời tiết cực đoan mà còn hỗ trợ các cơ quan chức năng nâng cao năng lực dự báo, lập kế hoạch ứng phó và xây dựng đô thị an toàn, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Hiện nay, nhiều nền tảng số và ứng dụng miễn phí cho phép người dân theo dõi tình hình mưa bão, ngập lụt một cách trực quan. Một trong những công cụ hữu ích nhất là hệ thống Hymetnet – radar thời tiết thời gian thực của Việt Nam. Hệ thống này được phát triển bởi Trung tâm Kỹ thuật Quan trắc Khí tượng Thủy văn và cập nhật dữ liệu mỗi 5-10 phút, cho phép người dùng theo dõi các vùng mưa, sét, lượng mưa tích lũy từ 17 trạm radar trải dài trên toàn quốc. Những bản đồ động giúp người dân nhận biết sớm các vùng có khả năng mưa lớn, lũ quét hoặc giông sét.

Người dân ở khu vực miền núi có thể truy cập vào website https://luquetsatlo.nchmf.gov để nắm bắt khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất. Thông tin này có thể cứu mạng và hỗ trợ việc sơ tán kịp thời trong thời tiết xấu. Ngoài ra, ứng dụng Windy (https://www.windy.com) cũng cung cấp bản đồ tương tác về sức gió, lượng mưa, hướng đi của bão và mức độ ảnh hưởng thời gian thực.

Đối với người dân Hà Nội, công cụ giám sát ngập lụt cụ thể theo từng tuyến phố đã được triển khai thông qua hệ thống HSDC Maps. Cập nhật từ camera thực tế, hệ thống này cung cấp thông tin ngập úng trên Cổng thông tin điện tử Hà Nội (https://hanoi.gov.vn) và website của Công ty Thoát nước Hà Nội (https://thoatnuochanoi.vn).

Các website chính thức của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia như https://thoitietvietnam.gov.vn và https://nchmf.gov.vn vẫn là nguồn tin chuẩn xác nhất, cung cấp thông tin tổng hợp về mưa, lũ, điểm ngập và cảnh báo sớm trên cả nước.

Việt Nam đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ hiện đại vào hệ thống cảnh báo ngập lụt theo thời gian thực – một bước tiến vượt bậc trong quản lý rủi ro thiên tai. Tại Hà Nội, các cảm biến mực nước đã được lắp đặt ở các điểm thoát nước trọng yếu. Khi có mưa lớn, dữ liệu sẽ được truyền về Trung tâm để phân tích, giúp các cơ quan chức năng nhận biết sớm nguy cơ ngập cục bộ.

Việc nghiên cứu triển khai công nghệ Flood4Cast, với sự hỗ trợ của Vương quốc Bỉ, đang được thử nghiệm tại Hà Nội và Đà Nẵng. Flood4Cast cho phép dự báo ngập chi tiết theo tuyến đường, xác định phạm vi và độ sâu ngập tính từ 3-6 giờ.

Bên cạnh đó, nghiên cứu của nhóm TS Trần Anh Phương và các nhà khoa học (Viện Khoa học Tài nguyên nước) đã phát triển hệ thống cảnh báo lũ, lụt và hạn hán theo thời gian thực trên nền tảng WebGIS. Hệ thống này tự động thu thập và xử lý dữ liệu từ các cảm biến đo mưa, mực nước, kết hợp trí tuệ nhân tạo (AI) và mô hình toán học để đưa ra dự báo chính xác mà không cần vận hành thủ công.

Việc theo dõi mưa bão và cảnh báo ngập lụt theo thời gian thực đã và đang trở thành xu hướng tất yếu trong bối cảnh diễn biến khí hậu ngày càng cực đoan. Với sự hỗ trợ của công nghệ, từ cảm biến, AI đến bản đồ số, người dân Việt Nam có thể chủ động bảo vệ bản thân và cộng đồng trước thời tiết cực đoan. Đồng thời, đây cũng là cơ hội để các cơ quan chức năng nâng cao năng lực dự báo, lập kế hoạch ứng phó và xây dựng đô thị an toàn, thích ứng với biến đổi khí hậu trong tương lai.

Trận mưa lớn kéo dài đến rạng sáng ngày 1/8 đã gây ra lũ lụt và sạt lở đất nghiêm trọng tại nhiều xã thuộc tỉnh Điện Biên. Ít nhất 3 người đã thiệt mạng và 9 người mất tích, trong khi nhiều ngôi nhà bị vùi lấp và các bản làng bị chia cắt hoàn toàn.

Mưa lớn cục bộ đã tập trung tại các xã Xa Dung, Na Son, Tìa Dình, Mường Luân và Phình Giàng, gây ra thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Đến 10h sáng ngày 1/8, mưa lũ đã khiến 12 người chết và mất tích. Lực lượng chức năng đã tìm thấy thi thể 2 người bị vùi lấp tại bản Tìa Dình 1 (xã Tìa Dình) và 1 người tử vong do lũ cuốn ở xã Xa Dung.

9 người khác hiện đang mất tích do lũ cuốn, bao gồm 2 người tại bản Háng Pú Si và xã Xa Dung, 3 người tại bản Chống Sư A, 3 người tại bản Từ Xa B và 1 người tại bản Háng Tây (xã Tìa Dình). Mưa lũ cũng đã vùi lấp và cuốn trôi 30 ngôi nhà tại các bản Háng Pú Si (xã Xa Dung), Suối Lư (xã Na Son), Mường Luân 1 (xã Mường Luân) và Huổi Có (xã Phình Giàng). Một nhà văn hóa bản bị sập hoàn toàn.

Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Điện Biên đã chỉ đạo Ban Chỉ huy phòng thủ khu vực 3 – Na Son huy động toàn bộ lực lượng và phương tiện cơ động ứng cứu. Hai tổ công tác đã được triển khai khẩn cấp để hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả. Tuy nhiên, công tác cứu hộ đang gặp rất nhiều khó khăn do lượng mưa lớn vẫn tiếp diễn, nước lũ dâng cao và tuyến đường từ trung tâm xã Xa Dung vào bản Háng Pú Si đã bị chia cắt hoàn toàn.

Trước tình hình nghiêm trọng, các lực lượng chức năng đang nỗ lực hết sức để tìm kiếm người mất tích và hỗ trợ người dân vùng lũ. Cập nhật thông tin về tình hình mưa lũ tại Điện Biên sẽ được cung cấp liên tục để người dân nắm bắt tình hình và có kế hoạch phù hợp.

Trong tuần này, nhiều vùng ở phía bắc Trung Quốc đã phải hứng chịu những đợt mưa lũ nghiêm trọng, trong đó có thủ đô Bắc Kinh và các tỉnh Hà Bắc, Cát Lâm, Sơn Đông. Mới đây, một vụ sạt lở đất đã xảy ra ở huyện Loan Bình, tỉnh Hà Bắc vào ngày 28/7, khiến 4 người thiệt mạng và 8 người khác mất tích.

Theo thông tin từ báo Xinhua, từ trưa ngày 26/7, mưa lớn đã bắt đầu trút xuống hai quận ngoại ô Mật Vân và Diên Khánh của Bắc Kinh. Tính đến đêm ngày 28/7, thủ đô Bắc Kinh đã ghi nhận 30 người chết vì mưa lũ, phần lớn ở khu vực Mật Vân. Số liệu thống kê cho thấy hơn 80.000 người phải sơ tán, trong đó có 17.000 người ở Mật Vân, và hơn 130 thôn xóm bị mất điện.

Lực lượng cứu hộ đã tiến hành sơ tán người dân ở thị trấn Thái Thạch Thôn, thuộc huyện Mật Vân, cách trung tâm Bắc Kinh khoảng 100 km về phía đông bắc. Một cư dân 52 tuổi, ông Pang, đã mô tả trận lũ là “trận lũ trăm năm có một”. Ông chỉ tay vào một chiếc tủ lạnh đang nằm nghiêng, bị dòng nước cuốn đi từ nhà ông cách đó 500 m, và cho hay “ở đây chưa bao giờ lũ to như thế này”.

Một người đàn ông đã chở một phụ nữ lớn tuổi trên xe điện qua vùng nước ngập lụt ở huyện Mật Vân. Một cư dân khác, bà Zhao, 52 tuổi, đã mô tả tình hình là “một mớ hỗn độn, bùn dày đến thế này”. Bà cho hay đã cùng mẹ xúc bùn nhưng không làm xuể. Khi trở về nhà, tủ lạnh, máy giặt và đồ đạc trong bếp đều phủ một lớp bùn dày.

Trước tình hình mưa lũ nghiêm trọng, chính quyền Bắc Kinh đã kích hoạt mức ứng phó khẩn cấp cao nhất từ 20h ngày 28/7, yêu cầu người dân ở nhà, đóng cửa trường học và các công trình xây dựng, đình chỉ hoạt động du lịch ngoài trời và những hoạt động khác cho đến khi dỡ bỏ cảnh báo. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã chỉ thị các quan chức lên kế hoạch cho kịch bản xấu nhất và khẩn trương sơ tán người dân ở các khu vực bị đe dọa bởi lũ lụt. Giới chức cũng cảnh báo mưa có thể tiếp tục kéo dài đến ngày 30/7.

Tình hình mưa lũ ở phía bắc Trung Quốc hiện nay đang diễn ra rất phức tạp và nghiêm trọng. Người dân và chính quyền địa phương đang nỗ lực khắc phục hậu quả và ứng phó với những diễn biến xấu có thể xảy ra trong thời gian tới. Mọi người cần theo dõi sát sao tình hình thời tiết và các thông báo từ chính quyền để đảm bảo an toàn cho bản thân và gia đình.

Một trận động đất mạnh 7,2 độ đã xảy ra tại bờ biển phía Nam Alaska của Mỹ vào trưa ngày hôm nay, gây ra cảnh báo sóng thần cho khu vực này. Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS) cho biết tâm chấn của trận động đất nằm cách King Cove khoảng 134km về phía Đông Nam.

Ban đầu, trận động đất được đo ở mức 7,3 độ và được cảm nhận rõ tại nhiều khu vực ven biển dọc theo chuỗi đảo Aleutian, bán đảo Alaska và vùng Cook Inlet. Thông tin ban đầu cho thấy trận động đất có cường độ mạnh và được phát hiện tại nhiều khu vực rộng lớn.

Cục Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia (NOAA) và Cơ quan Thời tiết Quốc gia Mỹ (NWS) đã ban hành cảnh báo sóng thần cho khu vực bán đảo Alaska, từ Kennedy Entrance đến Unimak Pass và mở rộng về phía Anchorage. Người dân tại khu vực này được yêu cầu duy trì cảnh giác và tuân thủ các khuyến cáo do vẫn có khả năng xảy ra dư chấn và sóng thần có thể tác động đến các vùng ven biển.

Hiện chưa có báo cáo về thương vong hay thiệt hại về cơ sở hạ tầng. Các cơ quan chức năng đang tích cực theo dõi tình hình và cung cấp thông tin cần thiết cho người dân. Trong khi đó, người dân được khuyến cáo nên chuẩn bị cho các tình huống khẩn cấp có thể xảy ra.

Các trận động đất có độ lớn từ 7 độ đến 7,9 độ được xếp loại là ‘nghiêm trọng’ và có thể gây tổn thất lớn, với chỉ khoảng 10-15 trận như vậy xảy ra mỗi năm trên toàn thế giới. Do đó, việc cảnh báo sóng thần và các biện pháp phòng ngừa được thực hiện một cách nghiêm túc và khẩn trương.

Trong thời gian tới, người dân và các cơ quan chức năng sẽ tiếp tục theo dõi tình hình và thực hiện các biện pháp cần thiết để đảm bảo an toàn. Thông tin chi tiết về trận động đất và cảnh báo sóng thần sẽ được cung cấp liên tục khi có thêm thông tin.