Việc thu phí tham quan di tích lịch sử đang trở thành một vấn đề xã hội nóng hổi, nhận được nhiều ý kiến trái chiều từ công chúng. Một bộ phận người dân ủng hộ việc thu phí, cho rằng đây là một giải pháp cần thiết để bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích lịch sử. Ngược lại, nhiều người khác lại phản đối, quan niệm rằng di tích lịch sử là tài sản tinh thần chung của dân tộc, không thể đem ra mua bán.
Một ví dụ điển hình cho vấn đề này là Khu di tích Quốc gia đặc biệt Ngã ba Đồng Lộc, tỉnh Hà Tĩnh. Nơi đây là địa điểm thường xuyên đón nhận hàng chục nghìn lượt khách đến dâng hương tưởng niệm và tri ân các anh hùng liệt sĩ. Tuy nhiên, việc vận hành và bảo quản khu di tích đang gặp phải nhiều khó khăn do thiếu nguồn lực tài chính. Điều này cho thấy việc thu phí tham quan không chỉ là một khoản thu nhỏ, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát huy giá trị của di tích.
Ở nhiều quốc gia trên thế giới, việc thu phí tham quan di tích lịch sử là một nguồn thu chính để duy trì hoạt động của các địa điểm di sản. Tuy nhiên, tại Việt Nam, việc thu phí tham quan thường vấp phải sự phản đối từ dư luận. Do đó, để việc thu phí trở nên hợp lý và được xã hội chấp nhận, cần đảm bảo một số nguyên tắc cơ bản.
Trước hết, cần minh bạch mục đích thu phí, công khai nguồn thu và việc chi tiêu cho các hoạt động liên quan. Điều này sẽ giúp tạo niềm tin từ công chúng và đảm bảo rằng tiền thu phí được sử dụng đúng mục đích. Thứ hai, cần có chính sách miễn, giảm phí linh hoạt và nhân văn đối với các đối tượng như cựu chiến binh, người có công với cách mạng, người khuyết tật, trẻ em, học sinh – sinh viên, và cư dân địa phương.
Cuối cùng, cần có cái nhìn linh hoạt và thấu đáo để việc thu phí không trở thành rào cản mà trở thành cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa ký ức và trách nhiệm gìn giữ di sản của thế hệ hôm nay dành cho mai sau. Tấm vé tham quan không chỉ là một phương tiện để quản lý và bảo tồn di tích, mà còn là một phần quan trọng của trải nghiệm và giáo dục lịch sử cho công chúng.
Vì vậy, việc thu phí tham quan di tích lịch sử cần được thực hiện một cách hợp lý và minh bạch, đảm bảo rằng nguồn thu được sử dụng hiệu quả cho việc bảo tồn và phát huy giá trị của di tích. Chỉ khi có được sự đồng thuận và ủng hộ từ công chúng, việc thu phí mới thực sự trở thành một giải pháp bền vững cho việc quản lý và bảo tồn di sản văn hóa.
